Endometrioza jest chorobą, której towarzyszą przewlekły ból, zaburzenia hormonalne oraz stan zapalny. Duże znaczenie w jej kontrolowaniu ma dieta.
– Modelem dietetycznym, który jest najpowszechniej uznawany i święci triumfy u kobiet z endometriozą, jest dieta przeciwzapalna — z dużą ilością różnokolorowych warzyw i owoców na talerzu i z dużym udziałem przeciwzapalnych kwasów omega-3, omega-9 oraz ziół. Bardzo kolorowe posiłki, jak najniższa obróbka termiczna, w jak najniższych temperaturach. Jeść trzeba bardzo zdrowo — radzi Hanna Szpunar-Radkowska, dietetyk kliniczny, autorka książki „Dieta w endometriozie”.
Połowę talerza pacjentki z endometriozą powinny stanowić warzywa i owoce, zwłaszcza jagodowe (borówka, truskawka, malina). A co ograniczyć lub wykluczyć z codziennego jadłospisu?
– Z diety powinno się wykluczyć pokarmy dostarczające kwasów tłuszczowych trans, których źródłem są herbatniki, biszkopty, ciasteczka, krakersy oraz żywność typu fast food. Kluczowe jest także ograniczenie nasyconych kwasów tłuszczowych. Można to osiągnąć poprzez stosowanie diety wegetariańskiej lub fleksitariańskiej, gdzie ogranicza się produkty odzwierzęce — mówi Monika Stromkie-Złomaniec,
dietetyk kliniczny, ekspertka programów i projektów poprawiających nawyki żywieniowe Polaków prowadząca poradnię dietetyczną „Z kaloriami na pieńku”.
Endometrioza — co to za choroba?
Endometrioza to choroba, która dotyka, według różnych szacunków, od 10 do nawet 15 proc. kobiet i dziewcząt w wieku rozrodczym. Polega na występowaniu tkanki podobnej do błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej jamą (np. na jajnikach, jajowodach, powierzchni macicy, jelitach czy pęcherzu moczowym), czyli miejscem jej naturalnego występowania. Jest bardzo bolesna i bardzo często wiąże się z niepłodnością.
Czytaj także: Silne bóle w czasie okresu? Może to endometrioza
Przyczyny endometriozy nie są w pełni poznane. W kręgu podejrzeń są czynniki genetyczne, nieprawidłowe działanie układu odpornościowego, zanieczyszczenia środowiskowe oraz zaburzenia hormonalne, które sprzyjają rozrostowi tkanki endometrium na niechciane narządy. Estrogeny są metabolizowane do nieaktywnych form w wątrobie, po czym wydalane wraz z moczem i kałem, co zapewnia ich prawidłowy stosunek do progesteronu. Warto więc zadbać, aby w codziennym menu nie brakowało witamin z grupy B, które są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowaniu wątroby. Gdzie można je znaleźć?
Przykładowo, tiamina (witamina B1) występuje w znacznych ilościach w produktach zbożowych i nasionach roślin strączkowych, zasobne w nią jest też mięso, mniejsze ilości znajdziemy w czosnku, kapuście włoskiej, jarmużu czy kalafiorze. Ryboflawinę (B2) można dostarczyć wraz z produktami mlecznymi, jajami, pieczarkami, pietruszką czy zarodkami pszenicy. Pirydoksyna (B6) znajduje się w rybach, mięsie, nasionach roślin strączkowych, ale także w brokułach czy ziemniakach. Warto włączyć także do diety ostropest plamisty w formie nasion do posypania twarożku czy sałatki oraz mniszek lekarski jako napar.
Na uwagę zasługują też warzywa kapustne, takie jak kalafior, brokuł, kalarepa, kapusta czy jarmuż. Podczas ich trawienia uwalnia się diindolometan (DIN), który pomaga wątrobie w metabolizowaniu estrogenów. – Metabolizm estrogenów w wątrobie to jeden z dwóch kroków, by pozbyć się nadmiaru hormonów. Kolejnym jest zadbanie o odpowiednią podaż błonnika, który pozwoli wydalić metabolity wraz z kałem — tłumaczy Monika Stromkie-Złomaniec.
Endometrioza — jak się ją diagnozuje?
Objawy endometriozy mogą być różne i zależą od nasilenia choroby oraz jej lokalizacji, ale najczęściej występują bóle podbrzusza, miednicy, nieregularne krwawienia i bóle podczas stosunku. Objawem, na który warto zwrócić uwagę, są bóle podczas oddawania moczu i wypróżnień, wzdęcia brzucha, nudności, zmęczenie, a czasem depresja, lęk i bezpłodność.
Czytaj także: Powstał specjalistyczny ośrodek leczenia endometriozy. Gdzie?
Wyróżnia się cztery stadia endometriozy. Czwarty stopień oznacza, że wszczepy endometrialne mogą pojawiać się wszędzie, zarówno w drogach rodnych, na jajnikach, jak i na jelitach, ale również w oku. Tkanka ulega cyklicznym zmianom podobnym do endometrium w macicy, co może prowadzić do powstawania guzków, blizn, zrostów i innych zmian w tkankach i narządach, na których się pojawia. Zmienne i rozległe objawy tej choroby sprawiają, że nie jest ona łatwo diagnozowana, co opóźnia jej wykrycie i wydłuża czas między wystąpieniem objawów a postawieniem diagnozy. W krajach europejskich, w tym również w Polsce, diagnostyka endometriozy trwa nawet do 10 lat.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest ultrasonografia przezpochwowa lub przezodbytnicza. Bardziej zaawansowane są badania rezonansu magnetycznego, jednak powinny być wykonywane jedynie w ośrodkach, w których radiolodzy specjalizują się w diagnozowaniu endometriozy. Żeby dowiedzieć się, na jakim etapie zaawansowania jest choroba, trzeba wykonać tzw. laparoskopię zwiadowczą, czyli tak naprawdę pacjentka musi trafić na salę operacyjną.
Źródło: materiały prasowe
