Używanie lamp emitujących promieniowanie ultrafioletowe (UV) do utwardzania lakierów do paznokci może być przyczyną rakotwórczych mutacji w komórkach — wynika z badania przeprowadzonego przez naukowców z University of California. Co na to polscy eksperci z Akademii Czerniaka?
Według prof. Wojciecha M. Wysockiego z Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Naczyniowej w 5. Wojskowym Szpitalu Klinicznym z Polikliniką w Krakowie, w którym działa Centrum Leczenia Nowotworów Skóry i Czerniaka, informacja o tym, że promieniowanie UV istotnie sprzyja rozwojowi nowotworów skóry, nie jest dla onkologów niczym nowym. Za przełomowe nie można również uznać badań amerykańskich naukowców, których wyniki w ostatnim czasie obiegły media, choć trzeba przyznać, że uzupełniają one wiedzę na temat szkodliwego działania UV na zdrowie.
– My, onkolodzy, niestrudzenie przypominamy, że skórę należy chronić przed promieniowaniem słonecznym, a także przed sztucznymi źródłami UV (m.in. solaria) – mówi prof. Wojciech M. Wysocki, ekspert Akademii Czerniaka.
Przeczytaj także: Nie ignoruj czerniaka. Kontroluj każdą zmianę na skórze
Bezpieczniej jest używać zwykłych lakierów do paznokci
W przypadku lakierów do paznokci bezpieczniej jest, zdaniem prof. Wysockiego, stosować takie, które schną naturalnie lub jedynie pod wpływem wiatraczka. – Osoby, które decydują się na wykorzystywanie promieniowania UV do utwardzania lakieru, muszą mieć świadomość zagrożenia onkologicznego, jakie może się z tym wiązać — podkreśla prof. Wysocki, redaktor naczelny czasopisma “Nowotwory”, były prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej.
Nie znamy obecnie wielkości ryzyka, a liczba badań klinicznych na ten temat jest mała – w metaanalizie z 2022 roku nowotwory złośliwe skóry dłoni wystąpiły u około 3 proc. kobiet stosujących regularnie lakier do paznokci utwardzany z pomocą UV. Jeśli jednak ktoś zdecyduje się na użycie takiej lampy, to niech to będzie sporadyczne zastosowanie połączone z maksymalnym zabezpieczeniem skóry dłoni kremem z filtrem osłabiającym UV. Poza tym trzeba pamiętać, aby regularnie kontrolować skórę dłoni, w tym paznokcie (bez lakieru!) u lekarza specjalisty.
Prof. Wojciech M. Wysocki
Przeczytaj także: Opalanie w solarium zabójcze dla skóry
– Trzeba również dodać, że jest to nowo zidentyfikowane zagrożenie dla zdrowia człowieka, gdyż czas
od zastosowania promieniowania UV łącznie z substancjami chemicznymi zawartymi w lakierach do paznokci a ewentualnym rozwojem nowotworów złośliwych skóry w tej okolicy (nie tylko czerniaka) może być dość długi i wymagane są dłuższe obserwacje dla oceny długotrwałego ryzyka. Dlatego zadaniem specjalistów współpracujących w ramach Akademii Czerniaka jest informowanie o istniejącym dla naszego zdrowia ryzyku, związanym z nadmiernym czy bardzo intensywnym narażeniem na promieniowanie ultrafioletowe, co ma udowodniony związek z rozwojem czerniaka, który nadal pozostaje zagrożeniem dla naszego życia – wyjaśnia prof. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie, przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka i przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
Przeczytaj także: Na czerniaka można zachorować w każdym wieku. Czy wiesz, jak można mu zapobiec?
Złote zasady ochrony skóry
Poza unikaniem sztucznego promieniowania ultrafioletowego (UV), tj. ograniczeniem korzystania z lamp UV do utwardzania lakieru do paznokci, a także bezwzględnym unikaniem solarium, istnieje kilka innych, prostych zasad ochrony przed nowotworami skóry. Zostały one ujęte w formie “Złotych zasad ochrony skóry” i zachęcają do:
- rozsądnego korzystania ze słońca – unikania ekspozycji na promieniowanie słoneczne
w godzinach 11.00-16.00, używania kremów z odpowiednio wysokim filtrem UV, noszenia okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV, koszulki (najlepiej z długim rękawem) i nakrycia głowy, - regularnej samoobserwacji skóry (co 1-2 miesiące) oraz kontroli znamion u lekarza dermatologa lub chirurga onkologa (raz w roku w razie potrzeby), a także natychmiastowym kontakcie ze specjalistą w przypadku pojawienia się podejrzanej zmiany.
ABCDE czerniaka
W rozpoznaniu czerniaka pomocna jest znajomość jego charakterystycznych cech, czyli ABCDE czerniaka, które uwzględniają:
- Asymetrię – znamię wylewające się na jedną stronę;
- Brzegi poszarpane – znamię, którego brzegi nie są gładkie, które nie jest okrągłe/owalne;
- Czerwony, czarny, niejednolity kolor znamienia;
- Duży rozmiar – znamię o wielkości powyżej 6 mm;
- Ewolucję – znamię, które zmieniło się w krótkim czasie, powiększa się, unosi nad powierzchnię skóry, swędzi, pęka, piecze, wokół którego powstało kilka nowych znamion.
Co to jest Akademia Czerniaka?
Akademia Czerniaka to sekcja naukowa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, która powstała z inicjatywy środowiska medycznego i pacjentów. Jej głównym celem jest zwiększenie świadomości społecznej w zakresie czerniaka. Popularyzując wiedzę o tym nowotworze, przyczynia się do upowszechnienia skutecznych metod profilaktyki. Prowadzi również działania zapewniające pacjentom jak najlepszą opiekę w każdym stadium choroby.
Patronat nad działaniami Akademii Czerniaka objęły Polskie Towarzystwo Dermatologiczne, Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej i Polskie Towarzystwo Patologiczne.
