8 maja obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Raka Jajnika. Co roku w Polsce jest on rozpoznawany u ok. 3,5 tys. kobiet, głównie w wieku pomenopauzalnym. Chorym potrzebne są nie tylko skuteczne terapie, ale także pewność, że zostały one zastosowane w optymalny sposób i na odpowiednim etapie leczenia.
Stowarzyszenie na Rzecz Walki z Rakiem Jajnika „Niebieski Motyl” apeluje do decydentów o pilne zakończenie prac nad włączeniem do koszyka świadczeń gwarantowanych diagnostyki molekularnej w kierunku raka jajnika. Proces zainicjowany przez ekspertów i środowiska pacjentów w 2022 r. wciąż nie doczekał się finalizacji, mimo licznych debat i interwencji ekspertów w sprawie.
Nowoczesne terapie onkologiczne bazują na personalizacji leczenia. Bez najnowocześniejszych badań genetycznych nie jesteśmy w stanie dostosować terapii do indywidualnych potrzeb pacjentów, a tym samym zapewnić im optymalnego leczenia. Badania z zakresu diagnostyki molekularnej pozwalają na identyfikację specyficznych zmian genetycznych w nowotworach, umożliwiając wybór najskuteczniejszych terapii celowanych. Są bardzo istotne zarówno w planowaniu leczenia pacjentek ze świeżo rozpoznanym nowotworem, jak i tych z nawrotem choroby.
dr n. med. Andrzej Tysarowski, prezes Polskiej Koalicji Medycyny Personalizowanej
Rak jajnika: bez diagnostyki molekularnej nie ma skutecznego leczenia
Jednym z badań genetycznych wykonywanych u pacjentek z rakiem jajnika jest HRD (ang. homologous recombination deficiency), czyli deficyt rekombinacji homologicznej. Jest to badanie pozwalające onkologom dobrać właściwą terapię. Nie jest ono refundowane ze środków publicznych, można je wykonać jedynie w czterech laboratoriach w Polsce dzięki specjalnemu programowi finansowanemu przez jedną z firm farmaceutycznych.
Jednak aby wyrównać szanse wszystkich chorych z rakiem jajnika na dostęp do nowoczesnego i spersonalizowanego leczenia, potrzebne są rozwiązania systemowe. Jedynym z nim jest wprowadzenie do koszyka świadczeń gwarantowanych kompleksowego profilowania genomowego, o które eksperci i pacjenci apelują od grudnia 2022 r. To wtedy został złożony w Ministerstwie Zdrowia wniosek o finansowanie “Badania kompleksowego profilowania genomowego wykonywanego metodą wysokoprzepustowego sekwencjonowania następnej generacji (NGS) w diagnostyce molekularnej pacjentów z nowotworami złośliwymi”. Świadczenie to zostało pozytywnie zaopiniowane przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w 2023 r., jednak prace nad wnioskiem wstrzymano.
Onkologia już od wielu lat podąża ścieżką leczenia spersonalizowanego, czyli “szytego na miarę” potrzeb konkretnego pacjenta. Na listach refundacyjnych publikowanych cyklicznie przez Ministerstwo Zdrowia coraz częściej pojawiają się takie terapie. Niestety zdarza się dość często, że nie mogą być one zastosowane u pacjenta, ponieważ nie zostały wykonane odpowiednie badania genetyczne. A czas to życie. Im wcześniej zastosujemy optymalną terapię u danego pacjenta, tym większa szansa na wyleczenie lub długotrwałą remisję choroby.
Barbara Górska, prezeska Stowarzyszenia “Niebieski Motyl”
Rak jajnika: dajmy szansę chorym na powrót do życia sprzed diagnozy
Pacjent, u którego od początku zastosowano odpowiednie dla niego leczenie, ma większą szansę powrotu do życia sprzed diagnozy – do dotychczasowego życia rodzinnego, do pracy oraz pełnionych ról społecznych. Dla Barbary Górskiej i pacjentek będących pod opieką Stowarzyszenia “Niebieski Motyl” nie jest zrozumiałe, dlaczego wniosek poparty przez ekspertów, środowiska organizacji pozarządowych i AOTMiT nie został do dziś rozpatrzony. Ona sama ma ogromną nadzieję, że to kwestia najbliższego czasu, czy najbliższych dni.
