12 kwietnia 2019 Światowa Inicjatywa na Rzecz Zwalczania Astmy (ang. Global Initiative for Asthma, GINA) opublikowała zaktualizowane wytyczne dotyczące leczenia astmy. W opinii ekspertów, zawierają one największe od 30 lat zmiany postępowania terapeutycznego u chorych na to przewlekłe schorzenie układu oddechowego.
Zgodnie z najnowszymi zaleceniami, w trosce o bezpieczeństwo pacjentów, GINA zaleca doraźne stosowanie małych dawek wziewnego glikokortykosteroidu/formoterolu jako preferowaną metodę leczenia doraźnego (przeciw duszności) we wszystkich stopniach leczenia (GINA 1-5), a dotychczas stosowane krótko działające beta-2-mimetyki (ang.
short acting beta agonists, SABA) mają stanowić terapię alternatywną. To istotna zmiana, ponieważ leki z grupy beta2-mimetyków były zalecane przez GINA w pierwszej kolejności przez ostatnie 50 lat.
W najnowszych wytycznych GINA zwraca uwagę, że dobór właściwego leku ma kluczowe znaczenie dla skuteczności terapii i bezpieczeństwa pacjentów. Właściwe leczenie poprawia jakość życia, zapobiegając zaostrzeniom i zmniejszając ich ciężkość. Wziewne glikokortykosteroidy stosowane zgodnie z zaleceniami nie tylko zmniejszają konieczność hospitalizacji – tym częstszą, im gorsza jest kontrola astmy – ale też obniżają śmiertelność.
Obecnie wytyczne pozwalają na szybką intensyfikację terapii w przypadku słabszej kontroli i częstszych zaostrzeń albo na zmniejszenie dawek, gdy stan pacjenta staje się stabilny. Jednak nie oznacza to, że chory na astmę może całkowicie zrezygnować z przyjmowania leków.
Hasłem dla pacjentów i lekarzy powinno być: zero tolerancji dla ataków astmy, czyli takie postępowanie, by uzyskać pełną kontrolę nad tą chorobą.
Ułatwieniem dla pacjentów w przestrzeganiu zaleceń oraz regularnym przyjmowaniu leków są nowoczesne leki i techniki ich podawania, np. w formie jednorazowej inhalacji – z wykorzystaniem jednego inhalatora zawierającego dwa różne leki, bądź w formie nebulizacji, polegającej na
zaaplikowaniu pacjentowi preparatu leczniczego w postaci aerozolu lub mgiełki. Ta druga forma leczenia wykorzystywana jest nawet u niemowląt.
Zgodnie z definicją GINA, astma jest chorobą heterogeniczną (niejednorodną), zwykle charakteryzująca się przewlekłym stanem zapalnym w drogach oddechowych. Definiuje ją historia objawów ze strony układu oddechowego, takich jak:
- świszczący oddech,
- duszność,
- ucisk w klatce piersiowej,
- kaszel.
Występowanie i intensywność objawów astmy zmieniają się w czasie, wraz ze zmiennym ograniczeniem wydechowego przepływu powietrza.
