W sezonie 2022/2023 na grypę zachorowało w Polsce ok. 4,6 mln osób. 27 tys. z powodu grypy trafiło do szpitala, a 114 osób zmarło.
– To jeden z najcięższych sezonów od ponad 10 lat — podkreślają eksperci z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Co miało wpływ na tak dużą liczbę zachorowań i zgonów z powodu grypy?
Wydawać by się mogło, że szczyt zachorowań na grypę mamy już za sobą, jednak — jak podkreślają eksperci — sezon epidemiczny wciąż trwa, a pacjentów nadal będzie przybywać. Zresztą chorujemy nie tylko na grypę – cały czas odnotowujemy przypadki zachorowań na COVID-19, lekarze zwracają uwagę również na zwiększającą się liczbę osób zakażonych wirusem RSV.
Rekordowa liczba zachorowań przekłada się na funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. Obciąża placówki podstawowej opieki zdrowotnej ponadprogramową pracą personelu medycznego, natomiast skomplikowany model wizyty szczepiennej zniechęca Polaków do systematycznych szczepień.
W sezonie 2022/2023 zrealizowano jedynie ok. 2,1 mln szczepień, co oznacza spadek o 19% w stosunku do analogicznego okresu w ubiegłym sezonie. Zmniejszenie zainteresowania szczepieniami przeciw grypie przekłada się na wzrost liczby zachorowań i hospitalizacji.
– Aby zabezpieczyć system ochrony zdrowia w kolejnych sezonach, konieczne jest wprowadzenie zmian systemowych, które zwiększyłyby dostęp do szczepień profilaktycznych. Postulujemy więc kolejne rozszerzenie kompetencji przedstawicieli zawodów medycznych – istotne wydaje się m.in. uprawnienie pielęgniarek i położnych do wystawiania recept, również refundowanych, na szczepionki przeciw grypie. Odciąży to lekarzy od tego obowiązku i uprości realizację szczepienia w placówce medycznej, zwłaszcza w czasie sezonu zachorowań — tłumaczy prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Dodaje, że pielęgniarki w znaczący sposób mogłyby przyczynić się do edukowania na temat korzyści z wykonywania szczepień. – Kolejną ważną kwestią jest skrócenie ścieżki pacjenta w podmiotach leczniczych i w aptekach do jednej wizyty, co z pewnością przyczyni się do zwiększenia liczby wykonywanych szczepień profilaktycznych – mówi prof. Antczak.
W odpowiedzi na wyzwania związane ze zmniejszającym się zainteresowaniem szczepieniami, eksperci z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy, we współpracy z instytucjami publicznymi oraz przedstawicielami przemysłu, przygotowali Konsensus Ekspertów w sprawie zapotrzebowania na szczepionki przeciw grypie w sezonie 2023/2024. Podczas tegorocznego Konsensusu przygotowano dwa scenariusze rozwoju sytuacji rynkowej, na podstawie możliwych do wprowadzenia rekomendacji, które – zwłaszcza w przypadku zmian systemowych – uprościłyby ścieżkę pacjenta do szczepień.
W wersji realistycznej oszacowano zapotrzebowanie na szczepionki przeciw grypie w sezonie 2023/2024 na około 2,3 mln dawek, natomiast w wersji optymistycznej na około 2,6 mln, pod warunkiem wprowadzenia preskrypcji farmaceutycznej i pielęgniarskiej (z możliwością refundacji) w wersji realistycznej i/lub też bezpłatnych szczepień osób 65+ w zakładach opieki zdrowotnej i aptekach, bez konieczności wystawiania recepty w scenariuszu optymistycznym. Takie działania, zdaniem ekspertów, doprowadziłyby do wzrostu wyszczepialności.
