Jaki wpływ ma światło niebieskie emitowane przez lampy LED na poprawę jakości życia, zmniejszenie poczucia zmęczenia oraz na wartości ciśnienia krwi u pacjentów, którzy przebyli zakażenie COVID-19, ale nie byli z tego powodu hospitalizowani?
Odpowiedź na to pytanie powinno przynieść badanie, którego przeprowadzenia podjęły się prof. Joanna Narbutt i prof. Aleksandra Lesiak z Kliniki Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi we współpracy z dr. n. med. Michałem Chudzikiem, internistą i kardiologiem, dyrektorem medycznym Medicover Polska.
Kto zostanie zakwalifikowany do badania?
W badaniu wezmą udział pacjenci, którzy przechorowali COVID-19 i u których 4 tygodnie od zakończenia choroby/innych objawów utrzymuje się poczucie istotnego zmęczenia w stosunku do okresu sprzed COVID-19 (definiowane jako zmęczenie powyżej 50 proc. w porównaniu do okresu sprzed COVID-19).
Zostaną oni podzieleni na dwie grupy: jedna zostanie poddana naświetlaniom światłem niebieskim, druga – nie.
U pacjentów z obu grup przed oraz po zakończeniu badania zostanie oceniona jakość życia, poziom zmęczenia (kwestionariuszem FSS), u wszystkich wykonany zostanie również 24-godzinny automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego. W obu grupach będzie oceniony i porównany wpływ światła niebieskiego na średnie wartości ciśnienia tętniczego w ciągu doby, dnia, nocy, obniżenie średnich wartości ciśnienia tętniczego w nocy porównaniu do dnia oraz dobowy rozkład ciśnień.
Co już wiadomo o efektach leczenia za pomocą światła niebieskiego?
Jedną z metod fototerapii cieszącą się dużym zainteresowaniem w ostatnim czasie jest światło niebieskie, tzw. blue-light, emitowane przez lampy LED (400-495 nm) wchodzące w skład promieniowania widzialnego. Pozbawiona spektrum promieniowania ultrafioletowego fototerapia światłem niebieskim nie wywołuje działań niepożądanych charakterystycznych dla klasycznej fototerapii UV, do których należy m. in wzrost ryzyka wystąpienia nowotworów skóry.
Firma PHLECS opracowała urządzenie o nazwie PHLECS Full Body Blue, wykorzystujące nie jak w klasycznej fototerapii promieniowanie UVB lub UVA, a właśnie światło niebieskie, emitowane przez lampy LED. Właśnie z użyciem tego urządzenia będzie przeprowadzone badanie wpływu światła niebieskiego na jakość życia, zmniejszenie poczucia zmęczenia oraz wartości ciśnienia tętniczego krwi u pacjentów po przebytej chorobie COVID-19.
Dotychczasowe badania wykazały, że zastosowanie światła niebieskiego jest bezpieczną metodą leczenia. Nie prowadzi do wzrostu ryzyka wystąpienia nowotworów skóry ani uszkodzeń DNA komórek skóry i naskórka. Nie wiąże się też z ryzykiem wystąpienia oparzeń skóry. Jedynym zaobserwowanym do tej pory działaniem niepożądanym może być łagodna, przejściowa hiperpigmentacja, ustępująca po zaprzestaniu terapii.
– Fototerapia światłem niebieskim wykorzystywana jest przede wszystkim w leczeniu dermatologicznym – wpływa na redukcję stanu zapalnego, łagodzi świąd, a także zmniejsza dolegliwości w chorobach skóry, takich jak m. in. łuszczyca, wyprysk i atopowe zapalenie skóry – tłumaczy prof. Joanna Narbutt, konsultant krajowa w dziedzinie dermatologii i wenerologii, kierownik Kliniki Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej UM w Łodzi.
Dotychczasowe badania wskazują, że terapia światłem niebieskim normalizuje proliferację keratynocytów, nasilając ich różnicowanie, a także redukuje stan zapalny poprzez hamowanie produkcji cytokin przez komórki dendrytyczne oraz indukcję apoptozy limfocytów T.
Istnieją także doniesienia, że naświetlania światłem niebieskim mogą skutkować obniżeniem wartości skurczowego ciśnienia tętniczego, a także wykazywać korzystny wpływ na sztywność tętnic i poprawę funkcji śródbłonka poprzez uwalnianie tlenku azotu do krążącej krwi. Wykazano także, że naświetlania światłem niebieskim zwiększają poziom β-endorfin, które pozytywnie oddziałują m. in. na nastrój, stabilność zachowania, reakcje na stres, regulacje odporności oraz uśmierzanie bólu.
Korzyści z naświetlania pacjentów po COVID-19
COVID-19, choroba wywołana zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2, charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, a jej przebieg i powikłania późne są nie do końca poznane. Istnieją doniesienia, mówiące o tym, że u pacjentów, którzy przebyli COVID-19 i byli z tego powodu hospitalizowani mogą wystąpić utrzymujące się objawy pod postacią przewlekłego zmęczenia, duszności, stresu psychologicznego, obniżenia jakości życia, a także zaburzeń psychiatrycznych (lęk, depresja, zaburzenia snu, koncentracji, pamięci). Brakuje natomiast danych dotyczących pacjentów, którzy nie byli hospitalizowani z powodu COVID-19.
Jak przekonują autorki projektu, badanie wykorzystujące naświetlania światłem niebieskim i jego potencjalny, korzystny wpływ na możliwe odległe skutki przechorowania COVID-19 pod postacią obniżonego nastroju, a także często współistniejących chorób sercowo-naczyniowych jest zasadne, ponieważ opiera się na doniesieniach dotyczących wpływu terapii światłem niebieskim na wzrost poziomu β-endorfin, obniżenie wartości skurczowego ciśnienia tętniczego krwi, poprawy funkcji śródbłonka i sztywności tętnic.
– Ze względu na rosnącą populację pacjentów, którzy przechorowali COVID-19 i doniesienia o możliwych długotrwałych skutkach choroby oraz potrzebie przedłużonej rehabilitacji i opieki nad pacjentami, a także brak badań dotyczących populacji pacjentów – ozdrowieńców COVID-19, którzy nie byli hospitalizowani, przeprowadzenie takiego badania miałoby dużą wartość – mówi prof. Aleksandra Lesiak.
Obie lekarski planują już kolejne badanie. Tym razem u pacjentów dermatologicznych. Jego celem będzie określenie skuteczności, bezpieczeństwa stosowania oraz mechanizmu działania światła niebieskiego, emitowanego przez lampy LED za pomocą urządzenia PHLECS Full Body Blue w leczeniu zapalnych chorób skóry, m.in. łuszczycy, atopowego zapalenia skóry oraz wyprysku. Uczestnikami badania będą pacjenci pediatryczni i dorośli chorzy.
