Poronienie to traumatyczne doświadczenie. Jak traktowane są roniące w szpitalach?

Brak empatii, szacunku i profesjonalizmu ze strony personelu medycznego, nieinformowanie o prawie do opieki psychologicznej oraz prawie do pochówku dziecka. – W polskich szpitalach nie są przestrzegane standardy opieki okołoporonnej! — alarmują kobiety, które poroniły.

Spis treści:

• Jak wynika z badania opinii Fundacji Czułość, kobiety w sytuacji poronienia traktowane są przedmiotowo, nie otrzymują pełnej informacji na temat swojego zdrowia, nie są informowane o swoich prawach, nie mają zapewnionej opieki psychologicznej.
• www.SiostryRonie.pl to platforma, której zadaniem jest wsparcie osób z doświadczeniem poronienia – również tych, które właśnie przechodzą przez ten proces.

Mimo że w naszym kraju rocznie traci ciążę ok. 40 tys. kobiet, w dalszym ciągu w szpitalach nie są przestrzegane standardy opieki okołoporonnej, na co już w 2020 roku zwróciła uwagę w swoim raporcie Najwyższa Izba Kontroli. Badanie ankietowe przeprowadzone przez Fundację Czułość w ramach projektu #poroniłam wśród około 1500 Polek, pokazuje, z jak dramatycznymi sytuacjami muszą mierzyć się kobiety roniące.

Poronienie — z jakimi problemami muszą się mierzyć Polski?

Ankietowane zostały poproszone o opisanie swoich doświadczeń na wszystkich etapach związanych z poronieniem – począwszy od sytuacji, w której dowiedziały się o obumarciu ciąży, poprzez wizytę na izbie przyjęć, pobyt na oddziale szpitalnym, gdzie zwykle następują zabiegi podania leków poronnych i (ewentualnie) odbywa się zabieg “łyżeczkowania”, aż po sytuacje ronienia w warunkach domowych. 

Na wszystkich etapach drogi przez poronienie pacjentki napotykają na podobne problemy:

• Niedoinformowanie i pośpiech – procedury medyczne przeprowadzane są zwykle w pośpiechu, personel medyczny nie informuje pacjentek o stanie ich zdrowia oraz koniecznych zabiegach. Kobiety przechodzą przez szpital jak przez taśmę produkcyjną: nie wiedzą, co się z nimi dzieje, co je czeka, kto się nimi zajmuje. To wszystko powoduje poczucie dezorientacji, izolacji, a co za tym idzie – duży niepokój i brak poczucia bezpieczeństwa.
• Ponad 1/3 respondentek przyznała, że „wszystko działo się za szybko” – nie miały dość czasu, by przyswoić informację o utracie ciąży, by świadomie uczestniczyć w procesie dalszego podejmowania decyzji.
• 49% badanych podczas badania ginekologicznego, w którym stwierdzono obumarcie ciąży, nie otrzymało informacji na temat procedury medycznej, w tym czego mogą się spodziewać podczas pobytu w szpitalu.
• 52% badanych, które przebywały w szpitalu, zadeklarowało, że przedstawiciele personelu medycznego nie przedstawiali się, ani nie wyjaśniali swojej roli.
• 43% pacjentek nie udzielono wyczerpującej informacji na temat stanu ich zdrowia podczas trwania procedur medycznych w szpitalu.
• Nieprofesjonalne zachowanie ze strony personelu medycznego – personel medyczny często traktuje roniące w sposób przedmiotowy (31% wskazań), a udzielenie im pomocy ma niższy priorytet niż pomoc pacjentkom „w ciążach żywych”. Personel także często nie udziela pacjentkom niezbędnych informacji na temat ich praw, w tym możliwości spotkania
  z psychologiem.
• 69% badanych zadeklarowało, że podczas pobytu w szpitalu nie zapytano o ich potrzeby
  i oczekiwania, po to, by potem wykorzystać te informacje do właściwej opieki i wsparcia.
• Tylko w nieco ponad połowie przypadków (56%) lekarze i pielęgniarki każdorazowo uzyskiwali zgodę pacjentki na wykonywanie zabiegów i badań.
• Tylko 54% badanych zadeklarowało, że personel medyczny był dostępny w każdym momencie, kiedy pacjentka tego potrzebowała.
• 68% badanych nie miało możliwości skorzystania ze wsparcia psychologa na oddziale szpitalnym.
• Tylko 16% kobiet, które potrzebowały opieki laktacyjnej, otrzymało ją.
• 55% kobiet otrzymało w szpitalu informację o możliwości pochówku szczątków dziecka, a tylko co piąta — na temat innych praw przysługujących osobom po stracie.
• Brak empatii i „ludzkiego oblicza”. Personel medyczny bardzo często nie okazuje roniącym empatii i minimalnego chociażby wsparcia emocjonalnego. Niestety zdarza się także, że pacjentki traktowane są bez szacunku, a ich prawo do intymności i bezpieczeństwa zostaje pogwałcone.
• 43% pacjentek wspomina, że na izbie przyjęć traktowano je bez szacunku i empatii.
• Tylko ok. 30% badanych wspomina, że podczas przebywania na oddziale szpitalnym personel medyczny szanował prywatność i potrzebę intymności pacjentki.
• 51% pacjentek podczas pobytu w szpitalu zabrakło empatii, pocieszenia, zrozumienia, wsparcia.

Poronienie — gdzie szukać wsparcia dla kobiet roniących i ich bliskich

Aby wspierać kobiety w tych trudnych chwilach, Fundacja Czułość uruchamia platformę multimedialną SiostryRonie.pl, na której znajdują się materiały edukacyjne skierowane do wszystkich osób z doświadczeniem poronienia i ich bliskich. Znajdują się na niej materiały edukacyjne dla kobiet, które poroniły oraz ich bliskich, a także propozycje dobrych praktyk i rozwiązań w zakresie opieki nad osobami roniącymi w Polsce dla lekarzy, pielęgniarek i położnych oraz osób zarządzających placówkami medycznymi. Część zaleceń i rekomendacji ma charakter ogólnosystemowy i jest skierowana do przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia i innych instytucji nadzorujących działanie polskiej ochrony zdrowia.

– Dobrze wiemy, że ta zła sytuacja nie wynika ze złej woli personelu medycznego. Powodów takiego stanu rzeczy jest znacznie więcej, a większość z nich ma swoje źródła w niedoinwestowanym i przeciążonym systemie ochrony zdrowia w naszym kraju. Medycy i medyczki zajmujący się pacjentkami na oddziałach ginekologiczno-położniczych są zbyt obciążeni pracą, nie otrzymują adekwatnego wynagrodzenia, często są wypaleni zawodowo i sfrustrowani. Lekarze i położne pracujące przy poronieniach i tzw. cichych porodach sami nie mogą liczyć na pomoc psychologa. To patologiczna sytuacja, która prowadzi do patologicznych zachowań, również wobec pacjentek – mówi Joanna Frejus, prezeska Fundacji Czułość, inicjatorka projektu.

Dlatego, jak dodaje, Fundacji zależy na tym, by wywołać szeroką dyskusję w środowisku medycznym na temat możliwych działań naprawczych w obszarze ochrony roniących. – Rekomendacje opracowane na podstawie naszego badania są punktem wyjścia – mamy nadzieję, że wspólnie ze środowiskiem ginekologów i położnych, a także zarządzających w ochronie zdrowia w Polsce, uda się opracować standardy opieki okołoporonnej, które w sposób pełny i wszechstronny będą wspierały zarówno roniące kobiety, jak i wszystkie osoby sprawujące nad nimi profesjonalną opiekę – mówi Joanna Frejus.

Celem projektu #poroniłam jest także udzielanie wsparcia osobom z doświadczeniem poronienia oraz położnym, lekarkom i doulom. W 2022 r. Fundacja Czułość zorganizowała spotkania grup wsparcia, w których udział wzięło łącznie ok. 40 kobiet po poronieniu, a także położnych. Przedstawicielki Fundacji udzielają również bezpłatnych konsultacji osobom z doświadczeniem poronienia oraz przedstawicielkom ochrony zdrowia, które wspierają roniące na co dzień. 

Poronienie — brak odpowiedniej opieki wzmacnia traumę

– Problem braku odpowiedniej opieki nad osobami roniącymi kładzie się cieniem na całym ich późniejszym życiu. Kobiety doświadczają podwójnej traumy: tej „naturalnej” związanej ze stratą dziecka, a także tej całkowicie niepotrzebnej, związanej z niewłaściwą opieką w szpitalu czy w gabinecie ginekologicznym. Dostrzegamy ogromną potrzebę otoczenia opieką — nie tylko kobiet podczas i po stracie ciąży, ale również osób, które profesjonalnie się nimi opiekują w placówkach medycznych w całym kraju. Bardzo chcemy, aby nasza pomoc była długofalowa i docierała do wszystkich, którzy tego potrzebują – mówi Kamila Raczyńska-Chomyn, edukatorka seksualna, doula, współtwórczyni projektu #poroniłam.

Aby dotrzeć do jak najszerszej grupy pacjentek, Fundacja uruchomiła platformę edukacyjną www.SiostryRonie.pl,  która ma na celu dostarczenie niezbędnych informacji na temat utraty ciąży oraz wsparcia psychologicznego wszystkim osobom z doświadczeniem poronienia, również tym, które właśnie przechodzą przez te trudne chwile. Są na niej filmy edukacyjne, których specjaliści różnych dziedzin w zwięzły i przystępny sposób udzielają informacji na temat różnych aspektów poronienia. Tematyka jest bardzo szeroka — obejmuje informacje zupełnie podstawowe, jak np. wyjaśnienie niezbędnej terminologii medycznej, informacje, czego się spodziewać na izbie przyjęć i w szpitalu, jakich reakcji kobieta może spodziewać się ze strony swojego ciała. Ważną część stanowią filmy na temat emocji, które mogą pojawić się podczas ronienia i tego, jak zaopiekować się sobą w tym procesie (w tym sekcja z ćwiczeniami rozluźniającymi). Są też informacje dotyczące praw przysługujących osobom po poronieniu, w tym prawa do pochówku szczątków dziecka, prawa do opieki laktacyjnej, czy prawa do opieki psychologa. 

Kolejnym etapem projektu #poroniłam będzie poszerzenie platformy SiostryRonie.pl o materiały dla położnych, lekarek i lekarzy oraz doul, a także dalsze prace nad rekomendacjami standardów i dobrych praktyk opieki okołoporonnej w Polsce.

Źródło: materiały prasowe