Choć medycyna nie ma jeszcze uniwersalnej recepty na przedłużenie życia, coraz więcej danych wskazuje na to, że sekret długowieczności tkwi we właściwej diecie. Zbilansowana dieta pozwala uniknąć chorób cywilizacyjnych, a badania z ostatnich lat dowodzą, że ogromną rolę odgrywają w niej kasze i płatki.
Dietetycy od lat zalecają, by zamiast produktów przetworzonych jeść więcej pełnoziarnistych płatków oraz kasz. Teraz zyskali dodatkowy argument, by przekonać nas do diety bogatej w pełne ziarna – jest nim wniosek płynący z przeglądu badań American Society for Nutrition.
Płatki i kasze obowiązkowo w jadłospisie
Grupa naukowców zajmujących się żywieniem przeanalizowała spożycie produktów zbożowych w kontekście umieralności na choroby cywilizacyjne, by w rezultacie upewnić się, że im więcej pełnoziarnistych zbóż na talerzach, tym dłuższe życie. Stała obecność płatków i kasz w diecie zmniejsza ryzyko krótszego życia z powodu chorób sercowo-naczyniowych o 16 proc., a zwiększenie ich ilości o 3 porcje dziennie – nawet o 25 proc.[1].
Wyniki te potwierdza również metaanaliza 11 światowych badań wykonana w Chinach. Porównując wpływ zbóż na zdrowie ponad 816 tys. osób, nie tylko potwierdzono, że jedząc płatki, rzadziej poważnie choruje serce, ale też wykazano, że o 9 proc. rzadziej grozi krytyczny rozwój choroby nowotworowej[2].
Dieta skandynawska, zwana też nordycką, bywa stawiana za wzór jako pełna naturalnej żywności, bogatej w kwasy omega-3[3]. Okazuje się jednak, że o dobrym zdrowiu północnych Europejczyków decydują też produkty pełnoziarniste, z płatkami śniadaniowymi na czele. W Danii, Szwecji i Norwegii przebadano populację 120 tys. osób w wieku od 30 do 64 lat i stwierdzono, że żyją one dłużej, gdy jedzą dużo owsa, pszenicy i żyta w postaci płatków oraz ciemnego pieczywa.
Potwierdzają to badania przeprowadzone w całej Skandynawii[4], warto więc tamtejsze zwyczaje żywieniowe przeszczepić na polski grunt, najlepiej zaczynając od śniadania. Popularna owsianka również może pozytywnie wpłynąć na zdrowie, jeśli będzie jedzona regularnie i z konkretnymi dodatkami. Owies chroni przed chorobami serca, a jego działanie można wzmocnić, wzbogacając owsiankę w orzechy. One również mają podobne właściwości ochronne[5].
Siła zbóż jest w błonniku
Produkty zbożowe zawdzięczają swoje właściwości wielu czynnikom, wśród których jest też niedoceniany przez nas błonnik.
– Pełnoziarniste kasze i płatki są źródłem witamin z grupy B, wspierających układ nerwowy, a także witaminy E, znanej jako witamina młodości – mówi Maria Stachurska, dietetyczka, edukatorka żywieniowa, aktywnie działająca na swoim Instagramie @maria_ojedzeniu, współtwórczyni podcastu Pozjadane. – To jednak nie wszystko, ponieważ w zbożach znajdziemy szereg składników mineralnych, takich jak potas, fosfor czy magnez, a do tego błonnik. Błonnik bywa kojarzony z odchudzaniem i trawieniem, podczas gdy może przyczyniać się również do zmniejszenia ryzyka chorób serca, niektórych nowotworów, wystąpienia udarów mózgu. Nierozpuszczalna frakcja błonnika, właśnie ta obecna w zbożach, pomaga też zapobiegać cukrzycy typu 2 – dodaje.
Profilaktyczne działanie błonnika wobec cukrzycy typu 2 potwierdzają nowe badania, przeprowadzone w 2021 roku we Włoszech. Dowiedziono w nich, że wysoka zawartość polisacharydów niecelulozowych w zbożach zmniejsza ryzyko cukrzycy i zespołu metabolicznego, a szczególne zasługi mają tu produkty żytnie, jęczmienne, owsiane i pszenne[6]. Każdy z nich, spożywany czy to w formie płatków, czy kasz, będzie więc stanowił mały krok ku zdrowszemu i dłuższemu życiu. Może również przynieść mnóstwo doznań smakowych, bo kasze i płatki to niezliczone możliwości kulinarne, które warto odkryć dla zdrowia.
[1] Benisi-Kohansal S., Whole-Grain Intake and Mortality from All Causes, Cardiovascular Disease, and Cancer: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28140323/ [dostęp 25.07.2022 r.].
[2] Wei H., Whole-grain consumption and the risk of all-cause, CVD and cancer mortality: a meta-analysis of prospective cohort studies, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27215285/ [dostęp 25.07.2022 r.].
[3] Harvard Health Publishing, The Nordic diet: Healthy eating with an eco-friendly bent, https://www.health.harvard.edu/blog/the-nordic-diet-healthy-fare-with-an-eco-friendly-bent-201511198673 [dostęp 25.07.2022 r.].
[4] Johnsen N. F., Whole-grain products and whole-grain types are associated with lower all-cause and cause-specific mortality in the Scandinavian HELGA cohort, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26201847/ [dostęp 25.07.2022 r.].
[5] Kwok C. S., Dietary components and risk of cardiovascular disease and all-cause mortality: a review of evidence from meta-analyses, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30971126/ [dostęp 25.07.2022 r.].
[6] Capurso C., Whole-Grain Intake in the Mediterranean Diet and a Low Protein to Carbohydrates Ratio Can Help to Reduce Mortality from Cardiovascular Disease, Slow Down the Progression of Aging, and to Improve Lifespan: A Review, https://www.mdpi.com/2072-6643/13/8/2540 [dostęp 25.07.2022 r.].
