Do projektu listopadowej listy refundacyjnej Ministerstwo Zdrowia wpisało program lekowy dla chorych z miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym rakiem pęcherza moczowego.
Pacjenci zakwalifikowani do programu “Leczenie pacjentów z rakiem urotelialnym” będą mogli otrzymać innowacyjną immunoterapię, której celem jest podtrzymanie pozytywnych efektów leczenia z użyciem chemioterapii. To ogromna zmiana, na którą czekali zarówno chorzy, jak i klinicyści.
– Zastosowanie immunoterapii podtrzymującej istotnie wydłuża spodziewane przeżycie u chorych na zaawansowanego raka pęcherza moczowego i jest uznanym na świecie sposobem leczenia. Podanie leku prowadzi do wzmocnienia przeciwnowotworowej odpowiedzi immunologicznej organizmu. Jest to postępowanie o udowodnionej skuteczności, znajdujące się w wytycznych zarówno polskich, jak i międzynarodowych towarzystw medycznych. Dobrze, że dzięki decyzji Ministerstwa Zdrowia będziemy mogli stosować immunoterapię podtrzymującą u polskich chorych w formule programu lekowego – komentuje prof. Maciej Krzakowski, konsultant krajowy w dziedzinie onkologii klinicznej. – Należy pamiętać, że opieka onkologiczna to jednak nie tylko leczenie, to także wiele innych działań, takich jak profilaktyka, diagnostyka, rehabilitacja i wsparcie psychologiczne – dodaje.
– Wprowadzenie immunoterapii podtrzymującej u pacjentów z chorobą uogólnioną, u których udało się uzyskać kontrolę choroby po zastosowaniu chemioterapii I linii jest bardzo wyraźnym postępem, jaki dokonał się w leczeniu raka pęcherza moczowego od wielu lat – dodaje prof. Jakub Kucharz z Kliniki Nowotworów Układu Moczowego Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie.
Rak pęcherza to nowotwór uroonkologiczny
Rak pęcherza moczowego to choroba leżąca na styku urologii i onkologii, dlatego dla efektów jej leczenia zasadnicze znaczenie ma współpraca urologów i onkologów oraz dostęp do innowacyjnych leków o udowodnionej skuteczności. O takie zmiany w systemie opieki nad chorymi z rakiem pęcherza zabiegali zarówno lekarze, jak i organizacje pacjentów.
– Rak pęcherza stanowi potężne wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej, głównie ze względu na dużą zachorowalność. Większość chorych może zostać wyleczona metodami chirurgicznymi, jednak leczenie pacjentów z zaawansowanym rakiem pęcherza wymaga multidyscyplinarnego podejścia i współpracy różnych specjalistów. Kluczową rolę odgrywa tu także dostęp do nowoczesnej immunoterapii i świetnie, że polscy pacjenci taki dostęp właśnie uzyskali – mówi prof. Piotr Chłosta, kierownik Katedry i Kliniki Urologii CM Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, past-prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego.
Rak pęcherza częściej atakuje mężczyzn – to czwarty najczęstszy nowotwór w tej populacji. Sposób leczenia tej choroby zależy od wielu czynników, przede wszystkim od stopnia zaawansowania. U osób z nowotworem rozpoznanym w stadium rozsiewu, a także u pacjentów, u których pojawiły się przerzuty pomimo podjętego leczenia zabiegowego, stosuje się chemioterapię. U wielu pacjentów daje ona kontrolę choroby, ale żeby utrzymać i wzmocnić ten efekt, należy zastosować tzw. immunoterapię podtrzymującą.
Szymon Chrostowski, prezes Fundacji Wygrajmy Zdrowie, dodaje, że stworzenie programu lekowego dedykowanego innowacyjnym terapiom o udowodnionej skuteczności, który umożliwi polskim chorym z zaawansowanym rakiem pęcherza dostęp do metod leczenia zgodnych z międzynarodowymi standardami, w tym do immunoterapii podtrzymującej było jedną z kluczowych rekomendacji, zawartych w opublikowanym w tym roku raporcie Fundacji Wygrajmy Zdrowie “Sytuacja pacjenta z rakiem pęcherza moczowego – aktualne wyzwania”. – Ogromnie cieszymy się, że ta rekomendacja została wzięta do serca przez decydentów i program lekowy staje się faktem. To bardzo dobra decyzja Ministerstwa Zdrowia, która zdecydowanie poprawi sytuację chorych z nowotworem pęcherza – mówi Szymon Chrostowski.
Autorzy raportu mają nadzieję, że stworzenie programu lekowego będzie pierwszym krokiem na drodze do całościowego usprawnienia opieki nad chorymi z rakiem pęcherza. Jak przekonują, niezbędne jest szerokie spojrzenie na ten nowotwór, gdyż tylko takie pozwoli na zaplanowanie skoordynowanych, wielopoziomowych i wielokierunkowych działań, które przełożą się na wydłużenie życia pacjentów i poprawę jego jakości.
Od czego zależy wybór metody leczenia raka pęcherza?
Specjaliści dzielą nowotwory pęcherza moczowego na dwie grupy: nowotwory powierzchowne, nienaciekające mięśniówki pęcherza oraz nowotwory naciekające błonę mięśniową (czyli wrastające przez mięśniówkę w głąb ściany pęcherza). Od tego, z którym nowotworem mamy do czynienia, zależy sposób leczenia i rokowanie.
W przypadku nowotworów pęcherza nienaciekających mięśniówki podstawowym leczeniem jest chirurgiczne usunięcie guza z pęcherza moczowego, niekiedy połączone z leczeniem za pomocą wlewów dopęcherzowych, które zapobiegają nawrotom choroby. Leczeniem raków nienaciekających mięśniówki pęcherza zajmują się urolodzy.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku nowotworów naciekających mięśniówkę, gdyż jest to choroba o znacznie większym potencjale do tworzenia przerzutów odległych. W takim przypadku należy przeprowadzić operację usunięcia całego pęcherza moczowego wraz z przylegającymi narządami, czyli radykalną cystektomię wraz z podaniem okołooperacynej chemioterapii i często z zastosowaniem uzupełniającej radioterapii. Jeśli rak pęcherza został rozpoznany dopiero w stadium przerzutowym lub rozwinął się do takiego stadium, konieczne jest zastosowanie chemioterapii paliatywnej.
Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami, u pacjentów z miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym rakiem pęcherza, którzy uzyskali przynajmniej stabilizację choroby w wyniku chemioterapii, wskazane jest zastosowanie tzw. immunoterapii podtrzymującej. Jej celem jest jak najdłuższe utrzymanie pozytywnych rezultatów uzyskanych wskutek wcześniej zastosowanej chemioterapii.
