Wprowadzenie niskodawkowej tomografii komputerowej jako badania przesiewowego w kierunku raka płuca może istotnie zmniejszyć liczbę zgonów z powodu tego nowotworu.
Rak płuca jest główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów na świecie. W ostatnich latach wykazano, że zastosowanie niskodawkowej tomografii komputerowej pozwala wykryć ten nowotwór we wcześniejszych stadiach zaawansowania. Niestety, głównie z przyczyn ekonomicznych, metoda ta nie weszła do powszechnego użytku.
Organizacja Lung Ambition Alliance, której celem jest wyeliminowanie zgonów z powodu raka płuca, opublikowała we współpracy z licznymi stowarzyszeniami raport dotyczący profilaktyki raka płuca z zastosowaniem niskodawkowej tomografii komputerowej. Jak podkreślają autorzy raportu, wprowadzone w ostatnich latach tzw. leki celowane i immunoterapia poprawiły znacząco wyniki leczenia raka płuca, jednak nie zmniejszyły liczby zgonów z powodu tego nowotworu. Według badań zastosowanie niskodawkowej tomografii komputerowej pozwoli istotnie zmniejszyć umieralność z powodu nowotworów płuca w ciągu pięciu lat od jej wdrożenia. Nowotwory wykrywane podczas badania przesiewowego są w zdecydowanej większości w I lub II stopniu zaawansowania, w których 5-letnie przeżycia są znacznie lepsze niż w przypadku stadiów bardziej zaawansowanych.
Obecnie, bez powszechnego stosowania niskodawkowej tomografii, zaledwie 20% raków płuca wykrywanych jest w I stopniu zaawansowania, a pięć lat w tej grupie przeżywa średnio 68%-92% chorych. Z kolei w populacjach niepoddawanych skriningowi blisko połowę raków płuca wykrywa się w IV stopniu zaawansowania, w którym pięcioletnie przeżycia wynoszą poniżej 10%.
Autorzy raportu podkreślają, że stosowanie niskodawkowej tomografii komputerowej nie tylko poprawia wyniki leczenia raka płuca, ale pozwala również na rozpoznanie chorób nienowotworowych, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc czy choroby układu sercowo-naczyniowego.
Dla kogo niskodawkowa tomografia komputerowa finansowana przez NFZ?
W Polsce dla osób szczególnie zagrożonych rakiem płuca opracowano Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej, który ma na celu nie tylko wzrost wiedzy na temat raka płuca, ale i wykrywanie go na wczesnym etapie.
Do programu kwalifikują się:
1) osoby w wieku 55–74 lat, która:
- palą papierosy nałogowo – paczkę dziennie od 20 lat, 2 paczki dziennie przez 10 lat
- nie udało im się rzucić palenia na więcej niż 15 lat (dot. ostatniego okresu absencji);
2) osoby w wieku 50–74 lat, które:
- palą papierosy nałogowo – paczkę dziennie od 20 lat, 2 paczki dziennie przez 10 lat
- nie udało im się rzucić palenia na więcej niż 15 lat (dot. ostatniego okresu absencji);
- ponadto:
- z uwagi na wykonywany zawód były narażone na działanie krzemionki, berylu, niklu, chromu, kadmu, azbestu, związków arsenu, spalin silników diesla, dymu ze spalania węgla kamiennego, sadzy
- były narażony na radon
- chorowały na raka płuca, chłoniaka, raka głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu, np. raka pęcherza moczowego
- ktoś z ich bezpośredniej rodziny (I stopnia) miał raka płuca
- chorują na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) lub włóknienie płuc (IPF).
Wykaz ośrodków realizujących Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej w ramach NFZ znajdziesz tutaj.
Źródło: Polska Liga Walki z Rakiem, www.lungambitionalliance.com, NFZ
