Ból głowy, duszności, pokasływanie, chroniczne zmęczenie, to tylko niektóre z dolegliwości utrzymujących się po przebyciu COVID-19.
Na czym polega postcovidowa rehabilitacja krążeniowo-oddechowa, która zalecają specjaliści i jakie może ona przynieść efekty, pytamy Jacka Jarosińskiego, fizjoterapeutę z Centrum Medycznego Damiana.
Jak wygląda rehabilitacja oddechowo-krążeniowa?
Rehabilitacja postcovidowa ma szerokie zastosowane na każdym poziomie zaawansowania chorób układu oddechowego – od tych odwracalnych, do przewlekłych. Stanowi cenne uzupełnienie leczenia podstawowego. U pacjentów po przebytym zakażeniu SARS-CoV-2 znacząco przyspiesza powrót do zdrowia oraz wspomaga utrzymanie układu oddechowego na dobrym poziomie wydolnościowym, także u osób z przewlekłymi chorobami krążenia.
– Program rehabilitacji powinien być dopasowany do każdej osoby indywidualnie. Jedną z zasad rehabilitacji oddechowej jest kompleksowość, polegająca na połączeniu ćwiczeń oddechowych, treningu fizycznego oraz masażu. Wśród elementów rehabilitacji wymienić możemy m.in. naukę prawidłowego oddychania, ćwiczenia oporowe, ułatwiające lub utrudniające wdech i wydech oraz wzmocnienie mięśni oddechowych i przepony. Ponadto są to ćwiczenia efektywnego kaszlu – szczególnie dla pacjentów z chorobami związanymi z dużą ilością wydzieliny zalegającej w płucach czy oskrzelach. Wyróżniamy również ćwiczenia wydolnościowe i ogólnokondycyjne, które stymulująco wpływają na poprawę funkcjonowania układu oddechowego, zwiększają sprawność i wydolność fizyczną. Uzupełnieniem jest drenaż ułożeniowy, który polega na przyjmowaniu przez pacjenta takiej pozycji, przy której oskrzela znajdują się powyżej wnęki płucnej, umożliwiając tym samym swobodniejsze usuwanie wydzieliny płucnej – tłumaczy Jacek Jarosiński, fizjoterapeuta z Centrum Medycznego Damiana.
Kto powinien skorzystać z rehabilitacji krążeniowo-oddechowej?
Rehabilitacja oddechowo-krążeniowa przeznaczona jest przede wszystkich dla osób, które przebyły zakażenie SARS-CoV-2 i na skutek choroby nie wróciły do pełnej sprawności – wciąż mają np. płytszy oddech i szybciej tracą siły, nawet przy niewielkim wysiłku. Dodatkowo ten sposób rekonwalescencji zaleca się chorym na choroby układu oddechowo-krążeniowego (np. przewlekła obturacyjna choroba płuc, idiopatyczne włóknienie płuc, rozstrzenie oskrzeli, astma, mukowiscydoza, nadciśnienie płucne czy niewydolność serca), którym ww. objawy istotnie utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Jakie korzyści daje rehabilitacja krążeniowo-oddechowa?
Wśród głównych korzyści rehabilitacji specjaliści wymieniają:
- wzmocnienie wydolności oddechowej, osłabionej na skutek przebytej choroby COVID-19,
- zmniejszenie nasilenia kaszlu, duszności i płytkiego oddechu,
- poprawę mechaniki oddychania w przebiegu chorób przewlekłych układu oddechowego,
- zapobieganie następstwom chorób układu oddechowego,
- eliminowanie ryzyka obniżenia ogólnej sprawności chorych z chorobami układu oddechowego,
- zapobieganie nieodwracalnym zmianom chorobowym w układzie oddechowym,
- wykorzystanie „rezerw oddechowych” w przypadku nieodwracalnych zmian chorobowych w układzie oddechowym,
- zwiększenie możliwości aktywności fizycznej i powrotu do formy sprzed choroby,
- ogólną poprawę kondycji psychicznej (mniejszy poziom lęku i ryzyka wystąpienia depresji), jakości życia i samopoczucia,
- dodatkową korzyścią jest zwiększenie wiedzy na temat schorzenia i sposobu postępowania z nim.
– Kluczowe w rehabilitacji oddechowej po zakażeniu koronawirusem jest jej wczesne rozpoczęcie, kiedy u pacjenta nie nastąpiły jeszcze trwałe i nieodwracalne zmiany w układzie oddechowym. Istotna jest również systematyczność i ciągłość w wykonywaniu zaleconych procedur rehabilitacyjnych. Natomiast podstawę do zakończenia rehabilitacji stanowią wyniki parametrów oznaczanych podczas każdej wizyty, między innymi saturacja, ciśnienie i wydolność wysiłkowa – podkreśla Jacek Jarosiński.
Co zabrać ze sobą do lekarza?
Na pierwszą konsultację u specjalisty należy zabrać ze sobą wszystkie wyniki badań, które zostały wykonane po przebytej chorobie oraz potwierdzenie negatywnego wyniku testu w kierunku COVID-19. W przypadku braku badań, przy jednoczesnym dalszym występowaniu objawów – kaszlu, duszności, czy skrajnego osłabienia – należy również umówić się na wizytę u fizjoterapeuty.
Podczas pierwszej wizyty specjalista od układu ruchu przeprowadzi z pacjentem szczegółowy wywiad i na tej podstawie zaleci dalsze postępowanie.