Z badania Kantar wynika, że najbardziej lubimy borówki, truskawki, porzeczki, maliny oraz aronię i jej przetwory. Wśród mniej znanych owoców uprawianych w naszym kraju, które Polacy chcieliby spróbować w tym roku, są: jagoda kamczacka, polskie minikiwi oraz produkty z rokitnika. Tuż obok tej trójki znalazł się dereń jadalny.
Chęć spróbowania przetworów derenia zadeklarowało ponad 3,5 mln konsumentów, czyli co dziewiąty Polak (11%). Skąd tak duże zainteresowanie tym owocem? Odpowiedź jest prosta: owoce derenia jadalnego charakteryzują się zawartością cennych substancji bioaktywnych, takich jak antocyjany, witaminy i irydoidy. Produkty z derenia jadalnego, zwłaszcza soki, syropy, dżemy, nalewki, pestil oraz kandyz, są – jak podkreśla dr hab. Iwona Szot z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie – innowacyjne, a przez to poszukiwane przez konsumentów.
Ważna informacja dla producentów i działkowców! Pielęgnacja derenia jadalnego nie jest kłopotliwa i pracochłonna. Nie ma on specyficznych wymagań co do stanowiska; może być z powodzeniem uprawiany na terenie całej Polski. Przy wyborze wysokiej jakości materiału szkółkarskiego, jakimi są drzewka uszlachetniane, można oczekiwać corocznych plonów już od drugiego roku po posadzeniu. Dereń jest rośliną długowieczną i z każdym rokiem zwiększającą intensywność plonowania.
Warto zastanowić się nad wyborem odmian – dzięki intensywnej hodowli różnią się one między sobą wyglądem owoców oraz terminem i długością ich dojrzewania. Dereń jadalny wymaga zapylenia krzyżowego, więc powinno się sadzić przynajmniej dwie odmiany. Poszczególne odmiany dojrzewają od połowy lipca do końca października, zatem dobierając odpowiednie odmiany można mieć dostęp do świeżych owoców przez ponad trzy miesiące. W zależności od cech jakościowych owoców można wybrać odmiany typowo deserowe, o dużych słodko-kwaśnych owocach, których masa przekracza 7 g, dojrzewające przez długi czas. Natomiast do przetwórstwa wybiera się odmiany o owocach z ciemnym zabarwieniem skórki, o małej pestce i o jak najkrótszym okresie dojrzewania.
Dereń jadalny dobrze znosi cięcie, przez co bez konieczności intensywnych zabiegów można w sadzie uformować drzewa składające się z pnia i korony. Takie prowadzenie drzew przystosowuje je do zbioru kombajnowego za pomocą różnego rodzaju otrząsarek. Natomiast działkowcy mogą derenia uprawiać, prowadząc go jako wielopniowe krzewy, lub formując żywopłot. Jest rośliną miododajną, dostarczającą pożytku dla pszczół bardzo wcześnie w sezonie wegetacyjnym, bo już w marcu i kwietniu.
Dereń jadalny, oprócz produkcji cennych owoców, jest też rośliną dekoracyjną. W okresie kwitnienia przyciąga wzrok żółtymi pomponami kwiatów, które pojawiają się jeszcze przed rozwojem liści. Natomiast w czasie dojrzewania owoców zachwyca różnobarwnymi owocami, które zmieniają swą barwę od zielonych, poprzez żółte, zapłonione rumieńcem, a w końcu różowe, karminowe lub czarne (w zależności od odmiany). Bardzo ciekawy jest też kształt owoców, które mogą być kuliste, owalne, owalno-wydłużone, gruszkowe lub butelkowo-gruszkowe.
Dereń jadalny jest wolny od uciążliwych chorób i szkodników, przez co nie wymaga aplikacji środków ochrony. Jest rośliną chętnie zamieszkiwaną przez pożyteczne organizmy, których obecność zapewnia bioróżnorodność. Nie jest gatunkiem inwazyjnym. Nie wytwarza rozłogów korzeniowych, a jego nasiona wymagają dwuletniego okresu stratyfikacji, zanim zaczynają kiełkować. Jest więc to bardzo dobra roślina do kontrolowanego zwiększenia bioróżnorodności naszych upraw i krajobrazu.
Źródło: Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw
