Picie kawy jest zalecane już od siedmiu lat przez polskich ekspertów. Co na jej temat mówią badania naukowe?
Zbilansowana dieta, bogata w warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, nabiał i ryby, już na dobre weszła do kanonu zdrowego stylu życia. Nie dziwi więc, że co roku ogłaszane są trendy żywieniowe, które popularyzują najbardziej prozdrowotne produkty. Obok modnych w 2023 roku alg, daktyli i oleju z awokado warto też pamiętać o tych pokarmach, których dobroczynny wpływ na zdrowie człowieka został doceniony już wcześniej. Jednym z nich jest kawa.
Przeczytaj także: Kawa: co o jej korzystnym działaniu mówią najnowsze badania?
Kawa w zaleceniach żywieniowych dla dorosłych
Jeszcze dekadę temu kawę postrzegano jako używkę i stawiano w jednym rzędzie z alkoholem i papierosami. Co sprawiło, że w 2016 roku znalazła się w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, czyli schemacie przedstawiającym zasady zdrowego żywienia?
– Przyznam, że w 2016 roku wprowadziliśmy kawę do Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób dorosłych z duszą na ramieniu, mając świadomość, że to posunięcie może trochę przedwczesne, może jeszcze zbyt wizjonerskie. Niemniej wyniki badań z ostatnich lat utwierdziły nas w słuszności tamtego wyboru — wspomina prof. Mirosław Jarosz, obecnie dyrektor Instytutu Edukacji Żywieniowej i Stylu Życia Profesora Jarosza, a wówczas dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia oraz ekspert ds. żywienia i otyłości WHO i Komisji Europejskiej.
Wyniki badań, o których wspomina prof. Jarosz, to setki współczesnych naukowych analiz prowadzonych na całym świecie. Lekarze i naukowcy z różnych części naszego globu przedstawiają kolejne dowody na to, że picie kawy w umiarkowanych ilościach pomaga zyskać nie tylko lepszą koncentrację, ale również działa przeciwzapalnie, może zapobiegać niektórym nowotworom, odgrywa ważną rolę w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, a wreszcie – wydłuża życie. Odkąd potwierdzono, że regularne spożycie kawy może mieć korzystny wpływ na zdrowie, mała czarna na stałe zagościła w zaleceniach dietetycznych. Obecnie symboliczny rysunek przedstawiający kawę znajduje się na tzw. Talerzu Zdrowego Żywienia, który w 2020 roku zastąpił Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej.
Jaka ilość kawy jest zalecana w codziennym jadłospisie?
Skoro wiemy już, że regularnie pita kawa może być częścią zbilansowanej diety aktywnego dorosłego człowieka, warto znać jej zalecaną ilość. Badania dowodzą, że najwięcej korzyści dla zdrowia i samopoczucia przynosi umiarkowane spożywanie kawy, określone na 3 do 5 filiżanek dzienne. Dawka kofeiny zawarta w takiej porcji wynosi maksymalnie do 400 mg kofeiny. Taka ilość została uznana za bezpieczną dla organizmu w 2015 roku przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).
Ograniczać spożycie kofeiny do 200 mg dziennie ze wszystkich źródeł, którymi są — o czym mało kto pamięta — również herbata i czekolada, powinny tylko kobiety w czasie ciąży i podczas karmienia piersią. Mogą one też pić kawę bezkofeinową, która dzięki zawartości polifenoli, także posiada wiele działań prozdrowotnych.
Przeczytaj także: Kawa — pić czy nie pić?
Istotna jest też pora dnia, kiedy sięgamy po ostatnią filiżankę kawy – stymulujące efekty kofeiny utrzymują się średnio przez 4 godziny, jednakże stan ten może ulec wydłużeniu u poszczególnych osób zależnie od płci, wieku, stanu zdrowia i genetyki.
Czy codzienne picie kawy może wyjść na zdrowie?
Nowoczesne metody badań pozwoliły na powiązanie tysięcy bioaktywnych związków zawartych w ziarnach kawy ze zmniejszaniem ryzyka wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych, w tym cukrzycy typu 2, chorób serca, nadciśnienia, a także chorób neurodegeneracyjnych – Alzheimera i Parkinsona. Niedawno udowodniono ważną rolę kawy w profilaktyce raka jelita grubego, co może skutecznie wspomagać leczenie tej choroby (u chorych na raka jelita grubego leczonych chemioterapią i spożywających co najmniej 4 filiżanki kawy dziennie ryzyko zgonu jest mniejsze o 52 proc.). Istnieją też analizy wykazujące wpływ kawy na zmniejszenie śmiertelności w wypadkach drogowych czy w wypadkach przy pracy. Kluczową rolę odgrywa oczywiście kofeina, która zapobiega w inercji sennej, czyli chęci ponownego zaśnięcia, a poprawia postrzeganie, kojarzenie i czujność.
– My, lekarze, często zmuszeni do ograniczenia pacjentowi spożycia tłuszczu, soli i cukru z powodów medycznych, powinniśmy zwrócić mu uwagę, że z elementów diety smacznych i lubianych na pewno pozostaje mu kawa. Może jej ilość zwiększyć bądź zacząć ją pić! Dotyczy to również seniorów, którzy mogą pić kawę, oczywiście biorąc pod uwagę tzw. tolerancję indywidualną czy wskazania medyczne – mówi prof. Jarosz.
Warto dostrzec, jak duży potencjał wpływu na zdrowie człowieka ma właśnie kawa i włączyć ją do codziennej diety, ciesząc się przy tym jej aromatem i smakiem.
Źródło: materiały prasowe
