Schorzenia narządów zmysłów mają wpływ na rozwój człowieka i jego komunikację z otoczeniem. Powszechnym problemem stały się wady słuchu, które są rozpoznawane u około 20 proc. dzieci w wieku szkolnym.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, we współpracy z licznymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, stworzył podwaliny pod programy badań przesiewowych słuchu. Opracował metody, procedury i urządzenia służące do przeprowadzania takich badań. W Polsce objęto nimi już ponad 1 mln uczniów mieszkających zarówno na wsi, jak i w małych miasteczkach oraz dużych aglomeracjach.
Na podstawie przeprowadzonych dotychczas badań przesiewowych wśród polskich uczniów wykazano, że nawet co 5.-6. dziecko może mieć problemy ze słuchem, które znacząco mogą utrudniać rozwój oraz stanowić przyczynę trudności w nauce. Specjaliści zwracają uwagę, że aż 60 proc. rodziców uczniów, u których badania wykazały nieprawidłowości, nie podejrzewało takiego problemu u swoich dzieci.
Uzyskane wyniki potwierdziły dużą skalę tego schorzenia wśród dzieci w wieku szkolnym. Wdrożenie wczesnej interwencji medycznej u dziecka z zaburzeniami słuchu o różnej etiologii oznacza szybsze usprawnienie drogi słuchowej, zapewniającej lepszą komunikację z otoczeniem oraz oszczędność finansową dla pacjenta i systemu opieki zdrowotnej – mówi prof. Piotr H. Skarżyński z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu.
Instytut wraz z partnerami od wielu lat prowadzi także zagraniczne pilotażowe programy badań przesiewowych wśród dzieci w wieku szkolnym. Dzięki powołanemu Międzynarodowemu Konsorcjum Badań Przesiewowych Słuchu takie projekty prowadzone są m.in. w Armenii, Kirgistanie, Mołdawii, Rumunii, Senegalu, Tadżykistanie i na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Badania wskazują jednoznacznie, że skala problemów ze słuchem dzieci jest bardzo duża, zaś programy badań przesiewowych należałoby wdrożyć w tych krajach jako standardową procedurę.
Przykładowo, w Abidżanie, na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w grupie 130 dzieci aż u 28 proc. wykryto nieprawidłowości w funkcjonowaniu słuchu. Porównanie wyników badań z różnych kontynentów (Azja/Afryka) wskazało, że choć wszędzie skala problemów jest duża (nieprawidłowe wyniki dotyczyły od 13 proc. do 48 proc. badanych dzieci), to jednak najwięcej zaburzeń słuchu odnotowano w Afryce. I podobnie jak w Europie, w większości przypadków rodzice nie byli świadomi, że ich dzieci mogą cierpieć z powodu takich dysfunkcji.
Jak pokazują doświadczenia Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu, wiele cennych informacji o stanie zdrowia pacjentów płynie także z badań innych zmysłów, np. węchu. Przeprowadzone w 2017 r. badanie wykazało, że dysfunkcja węchu może przyczynić się do znacznego pogorszenia jakości życia pacjentów. W badaniu wzięło udział 40 osób ze skrzywioną przegrodą nosową, polipami nosa lub obydwoma powyższymi schorzeniami. Okazało się, że 22,5 proc. z nich miało znacznie pogorszoną jakość życia.
W innym badaniu wskazano, że utrata węchu jest jednym z symptomów przewlekłego zapalenia zatok. Przeprowadzone testy na grupie 40 pacjentów, u których przeprowadzono operację zatok, wykazały systematyczny wzrost poprawy węchu w kolejnych miesiącach rekonwalescencji.
Zaburzenia węchu są często bagatelizowane przez pacjentów, mimo że mogą stanowić objaw wielu poważnych chorób. Dlatego tak ważne jest uświadamianie chorym, żeby zaburzenia tego zmysłu również zgłaszali podczas wizyty u lekarza otolaryngologa.
Badania przesiewowe narządów zmysłów to inwestycja. Po pierwsze, pozwalają chorym na szybszą diagnozę i leczenie, a po drugie, w przyszłości mogą dać duże oszczędności w systemie opieki zdrowotnej – podkreślają w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu.
Więcej informacji o funkcjonowaniu narządów zmysłów oraz badaniach przesiewowych w tym zakresie można znaleźć na fanpage’u Badania zmysłów www.facebook.com/badaniazmyslow.
