Badania profilaktyczne są jedną z najskuteczniejszych metod przeciwdziałania nowotworom. Jednak aby były skuteczne, trzeba je wykonywać regularnie.
- 39% Polaków i Polek nie wie, że w Polsce dostępne są bezpłatne, finansowane przez NFZ badania profilaktyczne wykrywające nowotwór na wczesnym etapie.
- 46% Polaków i Polek nie potrafi wymienić żadnego badania profilaktycznego w kierunku nowotworów.
- 64% badanych nie wykonuje regularnych badań profilaktycznych w kierunku nowotworów.
- 36% badanych nie wie, gdzie w ich okolicy mogą wykonać badania profilaktyczne wykrywające nowotwór.
- 19% Polaków i Polek twierdzi, że profilaktyka nie uratuje im życia.
Jak wynika z raportu “Dlaczego się nie badamy? Profilaktyka nowotworowa Polek i Polaków“, przeprowadzonego w maju br. przez SW Research na zlecenie Stowarzyszenia Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki Sarcoma, aż 2/3 Polaków nie wykonuje regularnych badań profilaktycznych, które mogą im uratować zdrowie i życie. 17 proc. respondentów nie potrafi wskazać przyczyny, dlaczego tego nie robią. 16 proc. nie czuje takiej potrzeby, 16 proc. zasłania się brakiem czasu, 10 proc. uważa, że są zdrowi, 6 proc. odczuwa lęk, a 6 proc. jest przekonanych, że są zbyt młodzi. Tymczasem zdaniem naukowców liczba nowo wykrywanych nowotworów będzie ciągle wzrastać.
Dr hab. Joanna Didkowska, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie, że największy wzrost zachorowań będzie widoczny szczególnie w raku piersi, prostaty i jelita grubego. Spodziewany jest natomiast spadek liczby raka płuca u mężczyzn (ale nie u kobiet), ponieważ w ostatnich trzech dekadach doszło do znacznego spadku liczby palaczy tytoniu. Według prof. Didkowskiej wzrost liczby nowotworów jest spodziewany z dwóch głównych powodów: wydłużania się średniej życia (ryzyko zachorowania na nowotwory rośnie wraz z wiekiem i najwięcej chorób onkologicznych rozpoznawanych jest w populacji starszej) oraz niekorzystnego dla zdrowia stylu życia: nieprawidłowej diety, małej aktywności fizycznej, braku higieny snu, nadużywania alkoholu, palenia tytoniu.
Zdaniem dr hab. Marty Mańczuk, kierownika Pracowni Prewencji Nowotworów Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie, jedną z przyczyn niewielkiego zainteresowania przesiewowymi badaniami profilaktycznymi jest też to, że za mało mówi się w przestrzeni publicznej o ich korzyściach. Jak to zmienić?
Dr Michał Sutkowski, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych, rzecznik prasowy Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce i prodziekan Wydziału Medycznego ds. rozwoju Uczelni Łazarskiego, uważa, że lekarze i specjaliści zdrowia publicznego powinni sięgać po pomoc do liderów lokalnych społeczności, księży, lokalnych organizacji, takich jak np. koła gospodyń wiejskich i nauczycieli, by szerzyć wiedzę na temat znaczenia zdrowego stylu życia oraz badań profilaktycznych dla zdrowia. Jego zdaniem należy także promować badania za pomocą internetowego konta pacjenta (IKP), z którego może korzystać każdy ubezpieczony.
Obecnie w Polsce dostępne są badania przesiewowe w kierunku:
- raka szyjki macicy – cytologia dla kobiet w wieku 25-59 lat, którą w razie prawidłowego wyniku należy wykonywać co trzy lata;
- raka piersi – mammografia dla kobiet w wieku 50-69 lat, którą w razie prawidłowego wyniku należy powtarzać co dwa lata;
- raka jelita grubego – kolonoskopia dla kobiet i mężczyzn w wieku 50-69 lat, którą w razie prawidłowego wyniku badania należy wykonywać raz na 10 lat (jeśli wśród bliskich krewnych pacjenta były przypadki raka jelita grubego, pierwszą kolonoskopię należy wykonać w wieku 40-49 lat).
- raka płuca – niskodawkowa tomografia komputerowa płuc dla palaczy tytoniu w wieku 55-74 lata.
Jak podkreślają eksperci, są to badania przeznaczone dla osób zdrowych, które nie odczuwają żadnych dolegliwości. Jednak wiele osób, co wykazało badanie przeprowadzone z inicjatywy Stowarzyszenia Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki Sarcoma, nie wie o tym, że mogą je wykonać za darmo i bez skierowania od lekarza. Takiej wiedzy nie ma aż 39 proc. Polek i Polaków.
Zdaniem ekspertów dobrym rozwiązaniem, mającym na celu zwiększenie odsetka osób wykonujących badania profilaktyczne, byłoby wprowadzenie do Kodeksu pracy dodatkowego dnia wolnego do wykorzystania na wykonanie takich badań, a do podstawy programowej dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych – lekcji o zdrowiu.
Pełny raport dostępny jest tutaj.
Źródło: www.sarcoma.pl, Serwis Zdrowie
Przeczytaj także: Sprawdź, jakie badania powinnaś wykonywać regularnie w twoim wieku
