Od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje całkowity zakaz sprzedaży energetyków dzieciom i młodzieży do 18. roku życia.
Zakaz sprzedaży energetyków (napojów energetycznych lub energetyzujących) to skutek wejścia w życie nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw z 17 sierpnia 2023 r., którą opublikowano 28 sierpnia 2023 r. Zakaz ten dotyczy sprzedaży na terenie szkół i innych placówek oświatowych oraz w automatach.
Zgodnie z przyjętą definicją, za energetyk uważany jest napój, w którego składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie.
Nowelizacja ustawy nakłada również na producentów lub importerów napoju z dodatkiem kofeiny lub tauryny obowiązek oznaczenia opakowania jednostkowego wyrobu widoczną, czytelną oraz umieszczoną w sposób nieusuwalny i trwały informacją o treści: “Napój energetyzujący” lub “Napój energetyczny”.
Za nieprzestrzeganie zakazu podmiotowi sprzedającemu napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny osobom poniżej 18. roku życia na terenie szkół, jednostek systemu oświaty oraz w automatach grozi kara grzywny do 2 tys. zł. Takiej samej karze będzie podlegał również kierownik zakładu handlowego lub gastronomicznego, który nie dopełnia obowiązku nadzoru, dopuszczając w ten sposób do popełnienia tego wykroczenia. W tym przypadku sąd będzie mógł również orzec przepadek napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny, nawet jeśli nie stanowią one własności sprawcy.
Ponadto, jeśli producent lub importer napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny nie będzie przestrzegał wymogów dotyczących oznakowania jednostkowych opakowań tych produktów, będzie podlegał grzywnie do 200 tys. zł, karze ograniczenia wolności, bądź obu tym karom łącznie. Jeżeli ten czyn zostanie popełniony w zakresie działalności przedsiębiorcy, za sprawcę czynu zabronionego będzie uznawana także osoba odpowiedzialna za produkcję lub import napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny.
Kofeina i tauryna to substancje, które mogą powodować u młodych ludzi zaburzenia rytmu serca, rozdrażnienie, a nawet zawał serca czy udar mózgu. Wielu ekspertów podkreśla, że uzależniają podobnie jak nikotyna, alkohol czy narkotyki. Dlatego ustawowo zakazano sprzedaży osobom niepełnoletnim napojów energetycznych, które je zawierają.
