Każde niemowlę inaczej komunikuje, co mu się podoba, co lubi, a co mu nie odpowiada. Każde może też inaczej sygnalizować doskwierające mu dolegliwości trawienne. Chcąc mu pomóc, trzeba je uważnie obserwować i dbać o jego komfort i prawidłowy rozwój, w tym odpowiedni sposób żywienia.
Wraz z pokarmem, dzięki odbywającym się w układzie pokarmowym procesom trawienia i wchłaniania składników odżywczych, młody organizm otrzymuje miko- i makroelementy, które wspierają jego rozwój. W pierwszych dniach, miesiącach, a nawet latach życia brzuszek dziecka doskonali swoją pracę, aby pełną sprawność osiągnąć w wieku 5-7 lat. W tym czasie – ze względu na wciąż trwający rozwój układu pokarmowego – mogą pojawiać się problemy trawienne, takie jak np. kolka czy zaparcia. Warto przy tym pamiętać, że każde dziecko jest inne i inaczej może sygnalizować, że coś mu doskwiera.
Jeśli maluch doświadcza przejściowych dolegliwości trawiennych, niezbędna jest obserwacja. Jeżeli jednak problemy nie ustępują, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem pediatrą.
Kolka i zaparcia – jak je rozpoznać i jak im zaradzić?
Kolka to jedna z najczęściej występujących dolegliwości brzuszkowych u najmłodszych. Główną przyczyną pojawiania się tego problemu trawiennego są czynniki fizjologiczne, m.in. zaburzenia pracy układu pokarmowego związane z jego niedojrzałością czy połykaniem dużej ilości powietrza podczas jedzenia, co w efekcie prowadzi do gromadzenia się gazów w jelitach.
Niemowlęta doskonale wyczuwają stres i napięcie opiekunów, a negatywne emocje rodziców mogą potęgować drażliwość i płaczliwość u dziecka. Mając więc na uwadze dobre samopoczucie dziecka, należy zapewnić mu pozytywne doznania: miłość, spokój i bezpieczeństwo, m.in. poprzez tulenie, czułości czy dbanie o stały rytm dnia oraz odseparowanie dziecka od głośnych dźwięków.
Aby ukoić ból niemowlęcia związany z kolką, można wykonać masaż brzuszka „serduszko”. Maleństwo należy położyć na plecach i półkolistym ruchem prawej dłoni – zgodnym z ruchem wskazówek zegara – narysować prawą stronę serca. Ruch powinien się zakończyć na dole brzuszka. Następnie lewą ręką (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) trzeba zakreślić drugą połówkę serduszka – rozpoczynając od godziny 6, a kończąc na środku brzuszka pod mostkiem. Ruchy tworzące kształt serduszka najlepiej powtórzyć 6 razy. Dodatkowo, by uniknąć połykania powietrza przez dziecko podczas karmienia, należy zadbać, aby ta czynność przebiegała w miłej i spokojnej atmosferze, a malucha do karmienia układać w takiej pozycji, aby była komfortowa zarówno dla niego, jak i dla rodzica.
W przypadku zaparć wśród głównych przyczyn ich pojawiania się najczęściej wymienia się zbyt małą ilość płynów spożywanych przez dziecko (co ważne, w czasie 6 pierwszych miesięcy życia dziecka, gdy niemowlę otrzymuje wyłącznie pokarm mamy, nie powinno się dopajać malucha). Powodem może być także nagłe przejście z karmienia piersią na mleko modyfikowane, a także niewłaściwe przygotowywanie mleka modyfikowanego. Występowanie zaparć może mieć jednak także podłoże psychologiczne. U wielu maluchów zaparcia pojawiają się w okresie zmian oraz nabywania nowych doświadczeń, np. na etapie nauki korzystania z nocnika czy rozłąki z rodzicami.
W przypadku zaparć także masaż brzuszka może okazać się pomocny dla malucha, ponieważ okrężny ruch dłoni, delikatnie masujących mały brzuszek, może poprawić perystaltykę jelit.
Żywienie z myślą o delikatnym brzuszku
Ze względu na delikatność młodego organizmu, w tym dojrzewającego układu pokarmowego, niemowlę potrzebuje szczególnej dbałości i odpowiedniego sposobu żywienia. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) karmienie piersią jest najodpowiedniejszym sposobem żywienia w pierwszym półroczu życia i powinno być kontynuowane do ukończenia 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów uzupełniających.
Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
Jeśli mama nie może karmić piersią półrocznego dziecka, a jego dolegliwości trawienne są krótkotrwałe (po wizycie lekarskiej pediatra nie zalecił podawania żywności specjalnego przeznaczenia medycznego), powinna wraz z lekarzem wybrać odpowiednie mleko następne. Taki produkt powinien mieć na opakowaniu widoczną cyfrę „2” oraz zawierać składniki wspierające prawidłowy rozwój malucha, w tym jego układu pokarmowego. Odpowiednio dobrane mleko będzie dla niemowlęcia nie tylko źródłem składników odżywczych, ale też cennym wsparciem dla jego wciąż dojrzewającego i delikatnego układu pokarmowego.
