Eksperci Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” opublikowali wyniki badania “Żywienie niemowlęcia w dobie pandemii COVID-19”.
Badanie przeprowadzono w dniach 27 maja – 3 czerwca, a uczestniczyło w nim 5 tysięcy rodziców dzieci w wieku od 4. do 12. miesięcy.
Według ekspertów wyniki badania okazały się zaskakujące, bo choć pandemia wpływa na wiele aspektów życia, dla rodziców żywienie dziecka w 1. roku życia jest priorytetem i nie zauważyli, by pandemia wpłynęła na ich sposób karmienia i rozszerzania diety (88 proc.).
Karmienie piersią i wprowadzanie nowych produktów do diety niemowlęcia
Mleko to podstawa diety w 1. roku życia dziecka, a według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, mleko mamy powinno być wyłącznym pokarmem dziecka do 6. miesiąca życia. Karmienie piersią powinno być kontynuowane tak długo, jak życzy sobie tego i matka, i dziecko.
Jak wskazują wyniki badania, bardzo niepokojące jest to, że wciąż za mało kobiet w pierwszym półroczu życia dziecka karmi je piersią (ponad 1/3 matek w ogóle już nie karmi piersią niemowląt pomiędzy 4. -6. miesiącem życia).
Rozszerzanie diety należy rozpocząć nie wcześniej niż po ukończeniu 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu życia. Proponowanie pokarmów, które są zgodne z potrzebami, rozwojem i gotowością dziecka wspiera jego zdrowie. W początkowym okresie nie stanowią one jeszcze posiłków uzupełniających. Celem tego urozmaicenia jest rozwój tolerancji na różne pokarmy. Podczas badania ponad 3/4 rodziców stwierdziło, że proces wprowadzania nowych pokarmów przebiega zgodnie z kalendarzem żywienia, bez względu na pandemię. Szczególnie widoczne jest to u tych, którzy wysoko oceniają swoją wiedzę na temat żywienia.
Rodzice, którzy potwierdzili, że pandemia wpłynęła na sposób żywienia ich dzieci wskazują, że podają mniej nowych smaków czy dań (23 proc.). Blisko co 4. rodzic deklaruje, że podaje w czasie pandemii więcej gotowych produktów przeznaczonych do żywienia niemowląt i małych dzieci.
Okazuje się, że nie wszyscy rodzice rozszerzający dietę swoich dzieci ustrzegli się błędów. Mimo że zdecydowana większość rodziców rozszerza dietę poprzez żywność dedykowaną niemowlętom lub przez potrawy specjalnie dla nich przygotowane, to 38 proc. respondentów deklaruje podawanie dzieciom tych samych posiłków, które je reszta rodziny. Posiłki z rodzinnego stołu otrzymuje 5 proc. niemowląt w wieku 4-6 miesięcy i aż 50 proc. niemowląt w wieku 7-12 miesięcy.
– Rodzice powinni pamiętać, że niemowlę nie jest małym dorosłym, a okres 1000 pierwszych dni życia to czas szczególny. Dynamicznie rozwijające się dziecko ma inne zapotrzebowanie na składniki pokarmowe i witaminy w porównaniu z osobą dorosłą. Ponadto posiłki z „dorosłego” stołu mają często w składzie sól i cukier, których w diecie niemowląt należy unikać – mówi Karolina Łukaszewicz, ekspert programu edukacyjnego “1000 pierwszych dni dla zdrowia”.
Świadomość rodziców i dostęp do wiedzy specjalistów w czasie pandemii
Czy badani są świadomi popełnianych błędów żywieniowych?
Aż 2/3 rodziców niemowląt w wieku 4-12 miesięcy dość dobrze (52 proc. wystarczająco, 14 proc. bardzo dobrze) ocenia swoją wiedzę dotyczącą żywienia dziecka w pierwszym roku życia.
– Rodzice niestety nie zawsze zdają sobie sprawę z błędów, które towarzyszą im w codziennym życiu. Jednym z nich jest np. podawanie dziecku soków wyciskanych ze świeżych owoców: aż 38 proc. rodziców uważa, że powinny być one wprowadzone do diety dziecka w pierwszym roku życia. Nic bardziej mylnego – soki przyzwyczajają jedynie niemowlę do smaków słodkich, bez przynoszenia w tym okresie życia dodatkowych korzyści. Zamiast nich warto budować nawyk sięgania po wodę i podawania owoców w formie nieprzetworzonej – radzi dr hab. n. med. Andrea Horvath, ekspert Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Chcąc rozwiać swoje wątpliwości związane ze zdrowym żywieniem, zawsze najlepiej korzystać z konsultacji specjalistów i czerpać wiedzę z rzetelnych, merytorycznych źródeł. Z przeprowadzonego badania wynika, że tak samo sądzą rodzice szukający pomocy w związku z problemem w zakresie żywienia. W przypadku braku akceptacji nowych smaków czy odmowy jedzenia przez ich dziecko w czasie pandemii, zwróciliby się w pierwszej kolejności do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, uwzględniając także teleporadę (41 proc.) bądź do lekarza w trakcie rozmowy czy wizyty prywatnej (17 proc.).
Jak wiadomo, w związku z pandemią wizyty u pediatry czy innego specjalisty zostały mocno ograniczone. 39 proc. rodziców uznało brak dostępu do lekarza za bardzo ważny problem dotyczący żywienia dziecka w tym czasie. W ostatnich miesiącach wiele działań edukacyjnych przeniosło się jednak do Internetu, co daje większe możliwości i sprzyja pogłębianiu wiedzy. Mimo to tylko 33 proc. rodziców potwierdziło zainteresowanie webinariami i poradami ekspertów dotyczącymi karmienia dziecka, a 27 proc. stronami internetowymi poruszającymi tę tematykę i aplikacjami. Nadal dla prawie połowy (48 proc.) pierwszym źródłem o żywieniu niemowlęcia podczas pandemii są inni rodzice, rodzina lub znajome, bliskie im osoby.
Czy pandemia ma wpływ na obecną sytuację materialną rodziców? Ponad połowa (52 proc.) respondentów uznała ją za bardzo dobrą. Jednocześnie niemal 40 proc. badanych obawia się pogorszenia jakości życia w przyszłości.
Informacji i porad szukaj w sprawdzonych źródłach
Błędy żywieniowe popełniane przez rodziców mogą wynikać ze zbyt dużego zaufania do nieprofesjonalnych porad, od których roi się na forach internetowych. Dlatego tak ważna jest rzetelna, oparta na danych naukowych edukacja rodziców w zakresie roli prawidłowego żywienia w okresie 1000 pierwszych dni życia począwszy od poczęcia, która powinna być traktowana jako długofalowa inwestycja w zdrowie społeczeństwa.
– Na stronie ogólnopolskiego programu edukacyjnego „1000 pierwszych dni dla zdrowia” (www.1000dni.pl) mogą Państwo znaleźć eksperckie porady edukacyjne na temat żywienia na etapie ciąży, karmienia piersią oraz rozszerzania diety i właściwego żywienia dziecka do 3. roku życia. Aby unikać błędów związanych z rozszerzaniem diety malucha, warto też przeczytać zbiór wskazówek zawartych w kalendarzu żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni życia (https://1000dni.pl/kalendarz-zywienia) – mówi Karolina Łukaszewicz, ekspert programu edukacyjnego “1000 dni dla zdrowia”.
