Rodzice i opiekunowie powinni reagować, widząc, że dziecko obgryza paznokcie. Nie tylko ze względu na estetykę, ale potencjalne przyczyny takiego zachowania.
Co może być przyczyną obgryzania paznokci przez dziecko?
Trudno naprawić problem, jeśli nie zna się przyczyny, dlatego przede wszystkim należy się zastanowić, dlaczego dziecko obgryza paznokcie. Potencjalnych powodów jest kilka, włącznie z najbardziej skrajnymi, do których należą ADHD, różnego rodzaju zaburzenia lękowe czy lęk separacyjny.
Najczęściej jednak nawyk obgryzania paznokci ma swoje podłoże w stresach, których dziecko doświadcza. Czasem także winne jest napięcie mięśniowe, które w taki sposób rozładowuje.
– Powinniśmy więc obserwować, kiedy tego rodzaju zachowanie się nasila. Jeżeli będziemy rozmawiać z naszą pociechą, dowiemy się, co ją trapi i szybko odkryjemy, jakie sytuacje mogą potęgować ten stresowy nawyk. Trudna sytuacja rodzinna, brak porozumienia z jednym z domowników albo narodziny drugiego dziecka — to także możliwe wyzwalacze dla takich odruchów — tłumaczy psycholog Karolina Lenart, ekspertka platformy poradnikowej #MAMYNATORADĘ fundacji Ogólnopolski Operator Oświaty.
Zdarza się, że powodów należy szukać w szkole lub przedszkolu. Zbliża się wystąpienie publiczne dziecka? A może musi zintegrować się z nową grupą i ta sytuacja je niepokoi? To właśnie może być przyczyną obgryzania paznokci.
Co zrobić, gdy dziecko obgryza paznokcie?
Rodzic, który zauważy u swojej pociechy obgryzione paznokcie, powinien rozważyć wizytę u psychologa dziecięcego. To pozwoli lepiej zdiagnozować problem i dowiedzieć się, czy jest on głębiej zakorzeniony, czy po prostu powodem jest jakaś stresująca sytuacja.
Co pomoże nam się pozbyć takiego nawyku u dziecka?
- Rozwiązaniem, po które możemy sięgnąć, są specjalne preparaty dostępne w aptece. Smarujemy dzieciom palce, a gorzki smak, który pozostawia substancja, ma je zniechęcić do kontynuowania niepożądanych czynności. Musimy jednak mieć na uwadze, że nie na każdego malucha to zadziała.
- O wiele lepszą opcją może być przekształcenie jednego nawyku w drugi, mniej szkodliwy dla dziecięcych palców. Z pomocą przyjdą różnego rodzaju sensoryczne zabawki, w tym tzw. gniotki. Zajęte ręce nie będą wędrować do buzi, a maluch nie będzie już odczuwał potrzeby ich gryzienia.
- Nawet zwykłe gumki recepturki mogą tutaj wiele zdziałać, a nawet zmienić walkę z nawykiem w fajną zabawę. Zakładając je na małe paluszki czy na nadgarstki, sprawimy dziecku swego rodzaju kolorową biżuterię, którą z chęcią będzie nosić.
Jednak tym, co jest najważniejsze w pozbywaniu się takich nawyków, zawsze będzie rozmowa z dzieckiem.
– Musimy dać mu do zrozumienia, że obgryzanie paznokci jest niewłaściwym zachowaniem. Jednocześnie starajmy się, żeby taka rozmowa nie była nerwowa i koniecznie strońmy od krzyków oraz krytyki — mówi Karolina Lenart.
Oprócz uświadomienia dziecku, dlaczego nie warto obgryzać paznokci, dajmy mu też nasze wsparcie. Rodzic, który sam w młodym wieku zmagał się z tym natręctwem, może podzielić się z pociechą swoimi doświadczeniami. To pomoże nawiązać nić porozumienia i łatwiej znaleźć rozwiązanie.
Obserwując dziecko na co dzień, możemy być w stanie samodzielnie określić, z czego wynika nawyk obgryzania paznokci. Niemniej jednak warto zasięgnąć porady psychologa dziecięcego, którego opinia również będzie dla nas cenną podpowiedzią. To właśnie lekarz, do którego przede wszystkim powinniśmy wybrać się w takim wypadku.
Kolejne kroki zależne będą od wydanej diagnozy. Być może okaże się, że maluch ma ADHD, zmaga się z jakimiś głębszymi lękami lub ma problemy na tle sensorycznym. Wówczas specjalista pokieruje dziecko na odpowiednie badanie. Diagnoza integracji sensorycznej sprawdzi, czy prawidłowo odbiera ono bodźce z otoczenia, czy też potrzebuje silniejszej stymulacji, np. właśnie gryzienia palców.
– Pamiętajmy, że obgryzanie ma również wymiar fizyczny. Troszcząc się o psychikę dziecka, nie zapominajmy o jego ciele. Jeśli oglądając ręce malucha, zauważymy jakieś ranki czy skaleczenia, powinniśmy udać się do pediatry. Dzięki temu uda się uniknąć zakażenia — radzi psycholog Karolina Lenart.
Rady dla rodziców dzieci obgryzających paznokcie
- Obserwuj dziecko. Uważny rodzic najszybciej zorientuje się, jakie są powody gryzienia palców oraz czy towarzyszą temu dodatkowe objawy.
- Konsultuj się z psychologiem dziecięcym. Specjalista pomoże odkryć lub potwierdzić przyczynę.
- Rozmawiaj z dzieckiem. Zrozumienie okazane przez rodzica jest podstawą w pokonywaniu większości problemów, zarówno podczas szukania przyczyn, jak i rozwiązań.
