Nie tylko ból w klatce piersiowej może być symptomem choroby serca. Istnieje wiele innych, nieoczywistych objawów, które powinny cię skłonić do wizyty u kardiologa.
O tym, na co zwrócić uwagę i jak przygotować się do wizyty u specjalisty zajmującego się leczeniem chorób serca, rozmawiamy z dr hab. Ewą Jędrzejczyk-Patej z Pracowni Elektrofizjologii i Stymulacji Serca Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, ekspertką Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Jakie objawy powinny nas skłonić do wizyty u kardiologa?
Jest co najmniej kilka objawów, które mogą wskazywać na chorobę serca. Najpowszechniejszym, który najczęściej skłania pacjentów do wizyty u kardiologa, jest ból w klatce piersiowej. Pacjenci podejrzewają, że skoro czują ból w okolicy serca, to najpewniej ma on związek z sercem. Tymczasem ból w klatce piersiowej może rzeczywiście być związany z chorobą serca, ale może również wynikać z innych, “pozasercowych”, przyczyn. Ważny jest charakter odczuwanego bólu. O ten charakter dolegliwości bólowych niewątpliwie zapyta nas kardiolog.
Ból związany z chorobą serca jest dość charakterystyczny. Ból związany z chorobą niedokrwienną serca ma charakter ucisku, pieczenia lub rozpierania w okolicy przedsercowej i pojawia się zwykle podczas wysiłku oraz ustępuje w spoczynku. Nie ma charakteru kłucia zlokalizowanego w jednym miejscu, ma natomiast charakter rozlany i nierzadko promieniuje do lewej ręki bądź do żuchwy.
Do wizyty u kardiologa powinny nas skłonić także: duszność, zadyszka, niemożność wykonania większego wysiłku i zmęczenie. To mogą być objawy wskazujące na chorobę wieńcową, arytmię czy niewydolność serca. Powinniśmy także zwrócić uwagę na uczucie kołatania czy nierównego bicia serca. Warto mierzyć sobie puls. Kolejny niepokojący objaw to omdlenia i zasłabnięcia, które mogą być związane na przykład z wadami serca lub zaburzeniami rytmu serca.
Jakie objawy mogą być mylące?
Właściwie wszystkie wymienione przeze mnie objawy mogą świadczyć zarówno o chorobie serca, jak i o chorobach innych narządów. Na przykład duszność może być objawem choroby serca, ale może również wskazywać na chorobę płuc. Z drugiej strony, pewnych objawów możemy w ogóle nie wiązać z chorobami serca. Mam tu na myśli obrzęki nóg, które mogą wskazywać na przykład na chorobę układu żylnego kończyn dolnych, choroby nerek, jak i na chorobę serca.
Czy osoby zdrowe powinny profilaktycznie zgłaszać się do kardiologa?
Jeśli czujemy się dobrze, nie ma powodu do wizyty u specjalisty. Jeśli jednak my sami jesteśmy zdrowi, ale nasi rodzice bądź rodzeństwo chorują na przykład na dziedzicznie uwarunkowane zaburzenia rytmu serca, powinniśmy skonsultować się ze specjalistą. Zdiagnozowane u bliskiej osoby niektóre kardiomiopatie czy kanałopatie mają podłoże genetyczne, a zatem mogą być dziedziczone z pokolenia na pokolenie. Jeśli nasi rodzice albo rodzeństwo mają taką chorobę, warto byśmy i my skonsultowali się ze specjalistą i wykonali odpowiednie badania.
Dodatkowe badania i wizyta u kardiologa osoby zdrowej jest czasem konieczna w przypadku podejmowania decyzji o uprawianiu wyczynowo sportu, a także przed niektórymi dużymi operacjami, na przykład ortopedycznymi.
Jak przygotować się do wizyty?
Przede wszystkim trzeba zabrać ze sobą wcześniejsze wyniki badań i karty wypisowe z pobytu w szpitalu. Często przed różnymi zabiegami wykonuje się badanie EKG. Warto je ze sobą zabrać, bo dzięki temu można będzie porównać wyniki aktualnego i wcześniejszego badania. Dynamika zmian widoczna w zapisie EKG może świadczyć o chorobie serca, więc jest to bardzo ważna informacja dla lekarza.
O co nas zapyta lekarz?
Kardiolog zapyta o stale przyjmowane leki, zarówno te kardiologiczne, jak i niekardiologiczne. Dlatego warto w domu przygotować listę, by podczas wizyty coś ważnego nam nie umknęło. Dla przykładu: popularne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne wpływają na choroby serca. Koniecznie więc należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich zażywanych środkach.
Lekarz zapyta o odczuwane objawy i ogólne samopoczucie pacjenta. Padnie pytanie o choroby serca występujące w rodzinie, dlatego warto przed wizytą zapytać o to najbliższych.
Kardiolog zapyta także o poprzednie wyniki badań i ewentualne wcześniejsze konsultacje, a także od jak dawna występują objawy, które skłoniły pacjenta do wizyty.
Ważną kwestią jest także ocena czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, czyli odpowiedź na pytanie: czy pacjent pali, czy ma cukrzycę (przed wizytą warto zrobić badanie poziomu cukru we krwi), jaki ma poziom cholesterolu, jak się odżywia i czy na co dzień jest aktywny fizycznie. Szczere i pełne odpowiedzi pomogą ustalić najlepszą, najskuteczniejszą terapię i lepiej zadbać o zdrowie.
Dziękujemy za rozmowę.
