Kondycja fizyczna polskich uczniów jest katastrofalna. Aż 94 proc. nie potrafi prawidłowo biegać, skakać czy rzucać piłką — dowodzi raport Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.
Raport na temat kondycji fizycznej polskich uczniów powstał na podstawie wyników badania przeprowadzonego w 2023 roku wśród ponad 2 tysięcy uczniów z 17 podstawówek z całego kraju. Przeprowadzono je w ramach 3. edycji programu „WF z AWF. Aktywny dzisiaj dla zdrowia w przyszłości”, realizowanego w podstawówkach i szkołach ponadpodstawowych. Jego zadaniem jest aktywizacja dzieci i młodzieży, istotna w kontekście pogorszenia kondycji fizycznej, szczególnie nasilonej w trakcie pandemii COVID-19.
Od 2021 roku realizujemy program „WF z AWF” i prowadzimy badania dotyczące kondycji fizycznej oraz podstawowych umiejętności ruchowych dzieci i młodzieży. Diagnoza pokazuje, w zasadzie już trzeci rok z rzędu, że większość dzieci jest niesprawna ruchowo.
prof. Bartosz Molik, rektor AWF w Warszawie
Kondycja fizyczna uczniów — co się na nią składa?
W ramach badania analizowano m.in. tzw. fundamentalne umiejętności ruchowe — niezbędne i podstawowe umiejętności warunkujące uczestnictwo w aktywności fizycznej oraz ułatwiające funkcjonowanie w codziennym życiu, np. umożliwiając bezpieczne zeskoczenie ze schodów. Do najpowszechniej wykorzystywanych umiejętności w czasie aktywności i szerokiej gamy sportów należą: bieg, skok, rzut, chwyt, kozłowanie i uderzenie (np. kopnięcie piłki).
W tej części badań nie sprawdzaliśmy, czy dziecko biega szybko, czy wolno albo czy wysoko skacze. Skupiliśmy się na tym, czy w ogóle potrafi biegać, skakać, rzucać, chwytać itd. Okazało się, że w sumie ponad 90 proc. dzieci w Polsce nie posiada podstawowych umiejętności ruchowych. Są nieprzygotowane do tego, by podejmować jakąkolwiek aktywność fizyczną.
prof. Bartosz Molik, rektor AWF w Warszawie
Według prof. Bartosza Molika uczniowie, którzy w klasach I-III nie opanowują podstawowych umiejętności ruchowych, nie chcą potem ćwiczyć, bo są słabsi, czują się wykluczeni. Uważają, że nauczyciel wymaga od nich zbyt dużo, stąd pojawiają się zwolnienia z wf, a co za tym idzie — brak regularnej aktywności fizycznej.
Kondycja fizyczna uczniów — dlaczego jest tak fatalna?
Jedną z przyczyn niechęci uczniów do aktywności fizycznej, której skutkiem jest fatalna kondycja fizyczna, jest to, że w większości szkół w pierwszych trzech klasach podstawówki zajęcia wychowania fizycznego prowadzą nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, którzy nie są odpowiednio przygotowani do prowadzenia tego typu lekcji.
W klasach I-III mówi się często o tzw. spontaniczności. Dziecko ma spontanicznie biegać, skakać, cieszyć się zajęciami. To trochę tak, jakby pani na lekcji matematyki powiedziała: „Dzielcie, mnóżcie sobie, jak chcecie, bawcie się matematyką”. Zarówno zajęcia matematyki, języka polskiego, jak również wychowania fizycznego powinny być odpowiednio prowadzone i ukierunkowane. I tak jak dziecko pod opieką nauczyciela uczy się czytać, pisać i liczyć, tak podczas zajęć wychowania fizycznego powinno się uczyć biegać i skakać.
prof. Bartosz Molik, rektor AWF w Warszawie
Kondycja fizyczna uczniów — jak ją poprawić?
Na warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego pojawił się pomysł uruchomienia dwusemestralnych studiów podyplomowych dla nauczycieli nauczania wczesnoszkolnego, w ramach których uczono by, jak pracować nad rozwojem ruchowym dzieci podczas zajęć wf. W opinii rektora AWF, jeśli pedagodzy mieliby takie studia, a nauczyciele wychowania fizycznego zostaną dodatkowo włączeni jako asysta do zajęć wf w klasach II i III szkoły podstawowej, to bylibyśmy w stanie zmienić aktualną fatalną sytuację. Jednocześnie podkreśla, że spadek poziomu kondycji fizycznej młodych Polaków nastąpił już w latach 90. XX wieku.
Było to związane z dynamicznym rozwojem cywilizacji. Komputery, telefony komórkowe spowodowały, że przestaliśmy się ruszać. Odbiło się to głównie na wytrzymałości, czyli wydolności krążeniowo-oddechowej. Jednak prawdziwym „gwoździem do trumny” okazała się w tym wypadku pandemia, która dodatkowo spowodowała izolację społeczną. Nasze raporty pokazały, że z tego powodu aktywność fizyczna była na bardzo niskim poziomie.
prof. Bartosz Molik, rektor AWF w Warszawie
Wdrażany od 2021 roku program „WF z AWF” zainicjował powstanie w całym kraju kilkudziesięciu tysięcy zajęć pozalekcyjnych, tzw. Sport Klubów. W latach 2021-23 wzięło w nich udział ponad 400 tysięcy uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Zajęcia były organizowane z podziałem na grupy wiekowe.
Jak podkreśla rektor AWF w Warszawie, chodzi o to, żeby wyrobić w uczniach nawyk regularnej, zdrowej aktywności fizycznej, czyli tzw. całożyciowej aktywności, która zaprocentuje w przyszłości. Jak podkreśla: dzieci nie mogą bać się ruchu, jest on naturalny niczym oddychanie.
Źródło informacji: PAP MediaRoom
