Prawie połowa pacjentów nie wie, że ma nadciśnienie. Nazywane cichym zabójcą, często nie daje objawów, a nieleczone może doprowadzić do śmierci. Dlatego bez względu na stan zdrowia warto kontrolować ciśnienie nie tylko w gabinecie lekarskim, ale także samodzielnie w domu. W jaki sposób prawidłowo wykonać pomiar?
U większości osób nadciśnienie tętnicze przez długi czas przebiega bezobjawowo, zwłaszcza w początkowym stadium. Dolegliwości, które mogą towarzyszyć rozwijającej się chorobie, są niejednoznaczne i przypisywane innym schorzeniom. Jak przyznaje lek. Małgorzata Kiljańska, dyrektor medyczny Opieki Ambulatoryjnej LUX MED, nadciśnienie tętnicze diagnozowane jest często przypadkowo, dopiero przy okazji rutynowej kontroli u lekarza rodzinnego. Dlatego warto mierzyć je regularnie w domu.
– Systematyczne, samodzielne pomiary ciśnienia tętniczego są niezwykle istotnym elementem profilaktyki. Taki nawyk pozwala wcześnie wykryć chorobę i rozpocząć właściwe leczenie, dlatego przy okazji ogłoszenia przez Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego maja Miesiącem Mierzenia Ciśnienia, szczególnie przypominamy pacjentom o tym, by mierzyli ciśnienie nie tylko w gabinecie lekarskim, ale również samodzielnie w domu, a wyniki zapisywali i przedstawiali je przy okazji wizyty u lekarza rodzinnego – mówi Małgorzata Kiljańska.
Pomiar ciśnienia wykonuj zawsze na tym samym ramieniu
To nieprawda, że ciśnienie krwi należy mierzyć wyłącznie na lewym ramieniu, od strony serca. Pomiar wykonywany jest zwyczajowo na ręce mniej dominującej, czyli w przypadku osób praworęcznych – na lewym ramieniu, a leworęcznych – na prawym. Poza sytuacjami, w których wykonanie pomiaru ciśnienia nie jest możliwe (w przypadku obecności przetoki do dializ), strona, po której mierzymy ciśnienie, nie ma większego znaczenia. Należy jednak zachować konsekwencję przy wyborze lewego lub prawego ramienia. W jaki sposób należy samodzielnie mierzyć ciśnienie?
– Przed pomiarem odpocznijmy minimum 5 minut. Jeśli jesteśmy krótko po posiłku, warto odłożyć zmierzenie ciśnienia na mniej więcej godzinę po nim. Usiądźmy przy stole w cichym pomieszczeniu, opierając plecy o krzesło i stawiając obie stopy swobodnie na podłodze. Podczas samodzielnego mierzenia ciśnienia w domu powinniśmy pamiętać o prawidłowym ułożeniu ręki w trakcie pomiaru. Ramię powinno być podparte, umieszczone na wysokości serca, a mięśnie ręki rozluźnione. Podwijamy rękaw, ponieważ mankietu ciśnieniomierza nie należy zakładać na odzież, tylko na nagie ramię, około 2 cm nad łokciem. Pamiętajmy jednocześnie o tym, żeby w trakcie pomiaru nie rozmawiać i nie poruszać się – radzi Małgorzata Kiljańska.
Jakie wartości ciśnienia wskazują na nadciśnienie?
Optymalne wartości to ciśnienie skurczowe 120 mmHg lub poniżej i rozkurczowe równe lub niższe niż 80 mmHg. Jeśli po wykonaniu co najmniej dwóch pomiarów wartości ciśnienia skurczowego wynoszą 140 mmHg lub powyżej i/lub rozkurczowego 90 mmHg lub powyżej, mamy do czynienia z nadciśnieniem.
– Ciśnienie zawsze lepiej mierzyć mniej więcej o tej samej porze, najlepiej zaraz po przebudzeniu, zanim przyjmiemy leki i zjemy śniadanie oraz drugi raz w ciągu dnia. Osobom, które rozpoczynają regularne, samodzielne mierzenie ciśnienia, zalecam zawsze wykonanie dwóch pomiarów, po jednym na każdej ręce, a następnie powtórzenie pomiaru na tej, przy której ciśnieniomierz wskazał wyższą wartość – tłumaczy lekarka.
Nadciśnienie tętnicze jest chorobą przewlekłą i nie da się go wyleczyć w krótkim czasie. W celu jego unormowania lekarz zaleca zwykle przyjmowanie leków hipotensyjnych (obniżających ciśnienie) oraz docelową zmianę trybu życia na zdrowszy – z większą ilością ruchu, racjonalną dietą, ograniczeniem spożywanego alkoholu i rzuceniem palenia, o ile ktoś jest palaczem. Ponieważ w ostatnich latach znacznie zwiększyła się liczba coraz młodszych osób chorujących na nadciśnienie, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego ciśnienie jest rutynowo sprawdzane podczas badań profilaktycznych w każdej grupie wiekowej, także u dzieci.
