Aktywność fizyczna może odgrywać kluczową rolę w radzeniu sobie z nadciśnieniem. Tak na pytanie, czy można uprawiać sport, mając nadciśnienie, odpowiada dr hab. n. med. Aleksander Żurakowski, kardiolog z American Heart of Poland.
Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najpowszechniejszych problemów zdrowotnych. Szacuje się, że na świecie jedna na trzy osoby cierpi na to schorzenie, w Polsce jest to aż 10 milionów ludzi! Nie dziwi więc, że wciąż trwają poszukiwania skutecznych metod zapobiegania i leczenia nadciśnienia.
U dużej liczby pacjentów panuje świadomość, że jeśli mają problemy z sercem, to powinni serce oszczędzać i wysiłek fizyczny nie jest dla nich wskazany. A jest zupełnie na odwrót. Praktycznie w większości chorób sercowo-naczyniowych wysiłek fizyczny jest jak najbardziej rekomendowany. Mało kto wie, iż jedną z niefarmakologicznych metod leczenia nadciśnienia tętniczego jest właśnie regularny wysiłek fizyczny.
dr hab. Aleksander Żurakowski, American Heart of Poland
Masz nadciśnienie? Nie rezygnuj ze sportu!
Specjalista przekonuje, że sport jest zalecany przede wszystkim dlatego, że regularna aktywność fizyczna zapobiega otyłości, która często stanowi czynnik ryzyka dla nadciśnienia oraz sprzyja poprawie adaptacji układu krążenia. Do tego rodzaju aktywności zaliczyć można marsz, nordic walking, jogging, pływanie oraz slow jogging. Dodatkowo korzystne są lekkie ćwiczenia wytrzymałościowe, które poprawiają wydolność naczyń krwionośnych oraz układu krążenia, wzmacniają serce i sprzyjają lepszemu dotlenieniu narządów wewnętrznych osób z nadciśnieniem.
Regularna aktywność fizyczna wzmacnia mięsień sercowy, stymuluje sieć naczyń krwionośnych i poprawia ich funkcje, dzięki temu do tego narządu dociera więcej krwi bogatej w tlen. Serce wydajniej pompuje krew, pracuje wolniej i lepiej, co obniża ciśnienie tętnicze i tętno spoczynkowe oraz wpływa na zmniejszenie ryzyka groźnych arytmii komorowych i chorób układu sercowo-naczyniowego. Uprawianie sportu wpływa na zmniejszenie stężenia cholesterolu LDL (złego) oraz podniesienie stężenia cholesterolu HDL (dobrego) we krwi.
dr hab. Aleksander Żurakowski, American Heart of Poland
Ekspert przypomina, że kiedyś pacjentom kardiologicznym zalecano prowadzenie oszczędnego stylu życia. Jednak obecnie uważa się, że choroby serca — poza nielicznymi wyjątkami — nie wykluczają aktywności fizycznej. Sport jest wskazany u osób po przebytym zawale, z niewydolnością serca, po operacji wad zastawkowych i innych schorzeniach układu sercowo-naczyniowego. Poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia osiągamy korzyści zdrowotne. Ważne jest jednak to, by aktywność została właściwie dobrana, bo wydolność fizyczna u osób z problemami sercowymi jest mniejsza niż u osób zdrowych.
Wielu pacjentów podkreśla, że nie uprawia żadnego sportu, bo podczas ćwiczenia rośnie im ciśnienie. Prof. Aleksander Żurakowski odpowiada im, że zarówno u osoby zdrowej, jak i chorej podczas wysiłku fizycznego rośnie ciśnienie, ale fizjologiczna rola wysiłku fizycznego polega na tym, że po zakończeniu ćwiczenia spada ciśnienie tętnicze. Dzieje się tak, ponieważ w trakcie wysiłku dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych w obrębie mięśni, które biorą w nim udział. Poszerzenie tych naczyń utrzymuje się jeszcze przez dość długi okres po zakończeniu wysiłku.
Masz nadciśnienie? Ćwicz trzy razy w tygodniu po 30-40 minut
Jak ćwiczyć, aby sobie nie zaszkodzić?
Ćwiczymy tak, żeby poczuć, że puls rośnie – to jest dla nas wyznacznik, obciążamy organizm i zmuszamy go do pewnego wysiłku. Czasami pacjenci mówią, że pamiętają o aktywności – chodzą na spacery, sprzątają w domu, a to nie jest wysiłek fizyczny, to jest nasza codzienna rzeczywistość.
dr hab. Aleksander Żurakowski, American Heart of Poland
Kolejną grupą pacjentów, dla których aktywność fizyczna jest wskazana, są pacjenci po zawałach.
Jak podkreśla ekspert, już 30-60 dni po zawale serca mogą podejmować w większości przypadków pełny wysiłek fizyczny, czyli na ich poziomie wydolności fizycznej. Im wydolność jest większa, tym można wykonywać intensywniejsze wysiłki. Badania naukowe wykazują, że istnieje związek między wydolnością fizyczną a rokowaniem życiowym. Pacjenci o wyższej wydolności fizycznej mają zazwyczaj dłuższą średnią długość życia w porównaniu z tymi, którzy mają niższy poziom wydolności.