Nadmiar promieni słonecznych, pyłki roślin, chlorowana woda w basenie – to tylko niektóre zagrożenia czyhające na nasze oczy w czasie wakacyjnych wojaży. Jak sobie z nimi radzić?
Lato to okres beztroskiego wypoczynku, słońca i przyjemności na świeżym powietrzu. To także dobry moment, by dać odpocząć swoim oczom, które po wielu miesiącach pracy czy nauki przed ekranem komputera również zasługują na urlop. Jak zadbać o odpowiednią ochronę oczu podczas letniego urlopu, by zapewnić im jak najlepsze warunki do odpoczynku? Oto 5 prostych sposobów.
1. Zadbaj o skuteczną ochronę przed promieniowaniem UV
Wiele osób wykorzystuje letnie słoneczne dni, wystawiając się na słońce w celu uzyskania pełnej blasku opalenizny oraz złapania witaminy D. Jednak nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, w tym UVA i UVB, może mieć negatywny wpływ na nasze oczy.
Promieniowanie UV jest jednym z największych zagrożeń dla zdrowia oczu. Nadmierna ekspozycja na słońce może prowadzić do uszkodzenia powieki, rogówki czy siatkówki, zwiększając ryzyko różnych zaburzeń i schorzeń, które mogą doprowadzić nawet do utraty wzroku.
– Nadmierna ekspozycja na słońce może powodować nie tylko zapalenie spojówek, ale także zmiany chorobowe, takie jak: zaćma, skrzydlik, tłuszczyk, nowotwory, zwyrodnienie plamki żółtej, a także zaburzenia widzenia, stany zapalne, problemy z suchością oczu czy oparzenia. Co więcej, intensywne światło słoneczne może powodować obniżenie kontrastu i komfortu widzenia – mówi Agnieszka Szopa, optometrystka, ekspertka Hoya Lens Poland.
Dlatego ważne jest, aby nosić okulary przeciwsłoneczne, które zapewniają pełną ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB.
– Nie lekceważmy roli okularów przeciwsłonecznych w czasie wakacyjnych wędrówek i spacerów czy plażowania. Zwracajmy jednak uwagę na dobór takich, które będą stanowiły rzeczywistą ochronę. Nie kupujmy okularów przeciwsłonecznych bez filtra. Sięgając po okulary, wybierajmy te z oznaczeniem CE. Mamy wtedy pewność, że spełniają one europejskie standardy dotyczące ochrony przed promieniowaniem UV. Pamiętajmy też, że dobre okulary to również te, które są dopasowane do kształtu twarzy, nie zsuwają się, nie spadają i nie uciskają. Najlepiej kupować je w sprawdzonych miejscach, takich jak salony optyczne – dodaje Agnieszka Szopa.
Cienka skóra na powiekach i wokół oczu wymaga szczególnej uwagi. Pamiętajmy, że 5 do 10 proc. wszystkich nowotworów skóry występuje na powiece [1]. Dlatego warto na nie również nałożyć filtr przeciwsłoneczny, pamiętając o tym, by nie aplikować kremu zbyt blisko rzęs, gdyż może spowodować to zaczerwienienie, łzawienie, pieczenie, a nawet niewyraźne widzenie, jeśli krem wejdzie w kontakt z oczami.
2. Unikaj bezpośredniego wystawiania oczu na słońce
Choć noszenie okularów przeciwsłonecznych jest ważne, warto pamiętać także o innych sposobach ochrony oczu przed słońcem. Podczas letnich dni, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia (między 10:00 a 16:00), staraj się unikać bezpośredniego wystawiania oczu na promienie słoneczne. Przebywając na zewnątrz, poszukaj cienia, aby zmniejszyć ilość docierającego do oczu światła słonecznego. Dodatkową ochronę przed nadmierną ekspozycją na słońce zapewnią też kapelusz, czapka z daszkiem lub parasol.
3. Zachowaj higienę podczas korzystania z kąpieli
Wiele osób latem lubi spędzać czas nad wodą, jednak kontakt z nią oczu w basenie czy też w naturalnym zbiorniku nie jest dla nich obojętny. Ze względu na skład chemiczny i różne rodzaje zanieczyszczeń znajdujące się w wodzie może mieć negatywne skutki dla oczu. Taka kąpiel często kończy się ich podrażnieniem i zaczerwienieniem, a może też prowadzić do infekcji.
Niezależnie od tego, z jakiego rodzaju akwenu korzystamy, powinniśmy odpowiednio zabezpieczyć nasze oczy przed kąpielą. W dezynfekowanych chlorem basenach oczom mogą zagrażać takie substancje, jak mocz, pot czy sebum, które wchodząc w reakcję z chlorem, tworzą produkty uboczne, jak np. chloraminy. Zarówno substancje organiczne, jak i chloraminy mogą powodować podrażnienie oczu i zapalenie spojówek. Szkodliwy wpływ na nasze oczy może mieć także woda morska oraz woda w innych naturalnych zbiornikach.
– Bakterie obecne w naturalnych zbiornikach wodnych mogą wywołać bakteryjne zapalenie spojówek, a niekiedy nawet pełzakowe zapalenie rogówki. Infekcja taka objawia się światłowstrętem, zamgleniem widzenia oraz bardzo silnym bólem oczu – przestrzega optometrystka.
Aby zminimalizować ryzyko, warto podczas pływania w dowolnym miejscu mieć na sobie odpowiednio dopasowane okulary do pływania, żeby chronić oczy przed podrażnieniami. Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, pamiętaj, aby je zdjąć przed kąpielą.
Co jednak zrobić, kiedy do naszych oczu dostanie się woda?
– Jeśli do naszych oczu podczas kąpieli w naturalnych zbiornikach wodnych dostanie się woda, to najlepiej przemyć je dokładnie solą fizjologiczną, którą możemy zakupić w aptece. Jeśli podrażnienie będzie utrzymywać się przez dłuższy czas, to konieczna będzie wizyta u okulisty. Taki stan może oznaczać zapalenie spojówek lub inną infekcję bakteryjną – tłumaczy Agnieszka Szopa.
4. Zadbaj o odpowiednie nawilżenie oczu
Latem wilgotność powietrza jest znacznie niższa, co może prowadzić do podrażnień oczu. Dlatego spędzanie czasu przy wentylatorach podczas czytania, pracy przy komputerze lub oglądania telewizji może pogłębić suchość oczu w okresie letnim. Podobnie jak ustawienie wentylacji w samochodzie bezpośrednio w kierunku oczu. Latem większość z nas ma zwiększone odczucie suchości oczu, natomiast szczególnie narażone na pogorszenie komfortu są osoby z zespołem suchego oka.
– Letni klimat i niska wilgotność wpływają na pogorszenie jakości filmu łzowego oka, w efekcie czego dochodzi do wysuszenia jego powierzchni. Aby chronić oczy w tych warunkach, warto regularnie stosować krople nawilżające. Wybierajmy produkty bez konserwantów, które nie podrażniają naszych oczu – radzi ekspertka Hoya Lens Poland.
5. Pamiętaj o właściwej diecie
To, jak się odżywiamy, ma istotny wpływ nie tylko na ogólne zdrowie, ale także na zdrowie oczu. Spożywanie pokarmów bogatych w witaminy A, C, E, beta-karoten, luteinę i zeaksantynę może pomóc w utrzymaniu dobrego widzenia i zapobiec różnym schorzeniom oczu. Produkty, po które warto sięgać latem, to m.in. marchew, brokuły, szpinak, pomarańcze, jagody i ryby bogate w kwasy omega-3. Należy także pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu.
Noszenie okularów przeciwsłonecznych, unikanie bezpośredniego wystawiania oczu na słońce, higiena podczas korzystania z basenu, regularne stosowanie kropli nawilżających oraz zdrowa dieta, mogą pomóc w utrzymaniu dobrego zdrowia oczu w czasie letnich miesięcy. Pamiętajmy o tych prostych zasadach, by cieszyć się latem w pełni, mając pewność, że nasze oczy będą zadbane i zdrowe.
[1] Wang L, Shan Y, Dai X, et al. Clinicopathological analysis of 5146 eyelid tumours and tumour-like lesions in an eye centre in South China, 2000–2018: a retrospective cohort study. BMJ Open 2021;11:e041854. doi: 10.1136/bmjopen-2020-041854
