Krzysztof Gorzelańczyk i Bartłomiej Purol – młodzi rolnicy i agroinfluencerzy, zostali ambasadorami tegorocznej edycji Tygodnia Świadomości Czerniaka. W tym roku akcja edukacyjna skierowana jest bowiem przede wszystkim do rolników.
Akcję edukacyjną pod hasłem „Twoja skóra – ważne pole do ochrony” organizuje Akademia Czerniaka, sekcja naukowa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej. Dziś w Warszawie odbyła się konferencja prasowa inaugurująca tegoroczną edycję tej akcji. Poprowadziła ją red. Maja Popielarska, gospodyni programu “Nowa Maja w ogrodzie” emitowanego na antenie HGTV.
Tydzień Świadomości Czerniaka: o skórę trzeba dbać tak samo jak o plony
Co łączy dbanie o uprawy i troskę o skórę? Aby plony były zdrowe i obfite, potrzebują odpowiedniej opieki, tak samo jak nasza skóra. Potwierdzają to ambasadorzy tegorocznej 12. już edycji Tygodnia Świadomości Czerniaka, którzy prowadzą na YouTube kanał o tematyce rolniczej Agro Kuzyni. Krzysztof Gorzelańczyk i Bartłomiej Purol zachęcają innych rolników do przestrzegania zasad profilaktyki podczas ekspozycji na promieniowanie UV, które według statystyk jest odpowiedzialne za 90 poc. zachorowań na nowotwory złośliwe skóry!
Materiał wideo „Twoja skóra – ważne pole do ochrony!” dostępny jest na kanale YouTube Akademii Czerniaka, stronie „Znamię! Znam je?” na Facebooku, a także na Instagramie Akademii Czerniaka
– Ze swojego wieloletniego doświadczenia w pracy z pacjentami wiem, jak ogromne znaczenie ma edukacja na temat zagrożeń związanych z ekspozycją na promieniowanie słoneczne i jego wpływu na zdrowie. Często jednak troska o zdrowie skóry zostaje zaniedbana, a powodem jest brak świadomości na temat konsekwencji opalania, również tego niezamierzonego. Ludzie nie zdają sobie sprawy, że częste przebywanie na otwartej przestrzeni z nieosłoniętą skórą może prowadzić do powstawania niebezpiecznych zmian, w tym czerniaka. Dlatego wraz z Akademią Czerniaka staramy się docierać do różnych grup społecznych i zawodowych, aby budować świadomość na temat profilaktyki znamion – wyjaśnia prof. Piotr Rutkowski, przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie, przewodniczący Zespołu Ministra Zdrowia ds. Narodowej Strategii Onkologicznej oraz przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
– Tegoroczną edycję Tygodnia Świadomości Czerniaka kierujemy przede wszystkim do rolników, którzy z uwagi na wykonywanie pracy na powietrzu, są szczególnie narażeni na konsekwencje wynikające z promieniowania słonecznego. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, jak ciężką pracę wykonują, jednak pragniemy pokazać, że dbanie o zdrowie, w tym zdrowie skóry, nie musi być wcale trudne i czasochłonne. Mamy nadzieję, że nasza akcja nie tylko przyczyni się do podniesienia poziomu wiedzy w tym zakresie, ale też zmotywuje rolników do tego, by dbali o swoją skórę tak samo uważnie, jak dbają o swoje uprawy — dodaje.
.
Tydzień Świadomości Czerniaka: czy jest się czego bać?
Czerniak jest najbardziej złośliwym ze wszystkich nowotworów skóry, choć może również rozwinąć się na błonach śluzowych czy na powierzchni gałki ocznej. Charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz możliwością tworzenia wczesnych i licznych przerzutów m.in. do węzłów chłonnych, płuc, mózgu i innych obszarów organizmu, które są trudne w leczeniu farmakologicznym.
Od wielu lat obserwowany jest wzrost zachorowalności na czerniaka. W Polsce co roku diagnozowanych jest od 3700 do 4000 przypadków tego nowotworu. Może się on rozwinąć się w każdym momencie życia, jednak zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów najwięcej zachorowań notuje się wśród osób dorosłych w wieku 35-49 lat oraz w grupie seniorów, w przedziale wiekowym 60-74 lata.
W ostatnich latach w Polsce nastąpiła istotna poprawa wyników leczenia chorych z rozpoznanym czerniakiem. W opinii prof. Piotra Rutkowskiego jest to konsekwencja coraz większej świadomości na temat tej choroby oraz coraz lepszych terapii — chorzy na zaawansowanego czerniaka mają dostęp, w ramach programu lekowego, do nowoczesnej immunoterapii oraz terapii celowanej, w tym adjuwantowej, o potwierdzonej skuteczności. – Dzięki temu około 80 proc. Polaków udaje się wyleczyć z czerniaka — tłumaczy prof. Piotr Rutkowski. I dodaje: – Polskie dane są podobne do światowych.
Tydzień Świadomości Czerniaka: kto jest w grupie największego ryzyka zachorowania?
Jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju czerniaka jest ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV), które powoduje uszkodzenia skóry i zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów skóry. Dotyczyć to może przedstawicieli zawodów, którzy ze względu na charakter swojej pracy często przebywają na otwartej, nasłonecznionej przestrzeni, w tym rolników, ale też ogrodników, sadowników, czy pracowników drogowych.
Ryzyko zachorowania wzrasta także wśród osób, które posiadają 1 lub 2 fototyp skóry, czyli jasną, piegowatą cerę, podatną na oparzenia słoneczne. Znaczenie, choć niewielkie, mogą mieć także uwarunkowania genetyczne oraz historia choroby w rodzinie.
– Kiedyś kobiety częściej zapadały na czerniaka. Teraz częstość zachorowań się wyrównała, a nawet obserwuje się nieco częstszą zachorowalność mężczyzn — mówi prof. Piotr Rutkowski.
Tydzień Świadomości Czerniaka: jak zapobiec jego rozwojowi
W przypadku czerniaka podobnie jak innych nowotworów skóry, ważna jest profilaktyka. Nie wszyscy zdają sobie jednak z tego sprawę. I nie wszyscy pamiętają o tym, że przeglądając się w lustrze, należy przy okazji raz na jakiś czas przyjrzeć się dokładnie swojej skórze, a w razie dostrzeżenia na niej jakichś niepokojących zmian udać się do specjalisty.
– Regularna samokontrola oraz coroczne badania znamion u dermatologa lub chirurga onkologa zwiększają szansę na wczesne rozpoznanie czerniaka, a tym samym na wdrożenie skutecznego leczenia. Mówiąc o skutecznym leczeniu, mam na myśli to, że możliwe jest niemal całkowite wyleczenie i to w przypadku aż 97 proc. pacjentów. Żeby jednak było to możliwe, ważna jest znajomość i przestrzeganie zasad profilaktyki zarówno pierwotnej, jak i wtórnej. Szczególnie osoby, które są narażone na częstą ekspozycję na promieniowanie UV, powinny zwracać uwagę na stan swojej skóry, regularnie kontrolować zachodzące zmiany w obrębie starych lub nowo powstałych znamion. W przypadku podejrzeń należy jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą – mówi dr hab. Grażyna Kamińska-Winciorek, specjalista dermatolog-wenerolog, kierownik Zespołu ds. Raka i Czerniaka Skóry w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach.
Jak dodaje, jednym z najważniejszych narzędzi, które mogą pomóc w wykryciu czerniaka, jest badanie dermatoskopowe. – Jest ono krótkie, nieinwazyjne i bezbolesne, dlatego tym śmielej zachęcam do regularnych badań, również osoby starsze, u których czerniaki mogą nie rozwijać się w klasyczny sposób — mówi prof. Grażyna Kamińska-Winciorek.
Złote zasady ochrony przed czerniakiem to zaledwie kilka prostych zaleceń, które nie wymagają dużego zaangażowania i nakładu czasu. Obejmują one przede wszystkim:
- Używanie kremów z odpowiednio wysokim filtrem UV, najlepiej SPF 50;
- Noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem 400 UV, koszulki z długim rękawem i nakrycia głowy (najlepiej kapelusz z dużym rondem);
- Unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce, szczególnie w godzinach 11.00-16.00.
Poza tym istotne są także:
- Bezwzględne unikanie solarium;
- Coroczna kontrola znamion u lekarza dermatologa lub chirurga onkologa, a w międzyczasie regularna samoobserwacja skóry – w przypadku pojawienia się niepokojących zmian lub nowych znamion – natychmiastowy kontakt ze specjalistą.
Tydzień Świadomości Czerniaka: jak rozpoznać ten nowotwór
Na co zwrócić uwagę podczas samokontroli znamion? Jak zróżnicować czerniaka od zwykłego znamienia? Pomocna będzie znajomość jego pięciu cech charakterystycznych, określanych mianem “czerniakowego abecadła”.
Szczegóły dotyczące 12. Tygodnia Świadomości Czerniaka znajdują się na stronie Akademii Czerniaka na Facebooku – „Znamię. Znam je?”. Więcej informacji na temat czerniaka oraz Akademii Czerniaka i jej działalności można znaleźć na stronie internetowej Akademia Czerniaka.
