Na każdym etapie swojego życia dziecko zdobywa nowe umiejętności i kompetencje. W ciągu pierwszych dwóch lat aż w 80 proc. rozwija się jego mózg. Już u 9-miesięcznego niemowlęcia osiąga on połowę rozmiaru mózgu dorosłego człowieka!
Od tego, jak my, rodzice, wykorzystamy ten czas, zależy ich przyszłość. Nie zawsze zdajemy sobie jednak sprawę, jak wiele zależy od nas samych. Że jesteśmy w stanie pobudzać rozwój zdolności umysłowych naszych dzieci, nie angażując w to dużych sił i środków. Wystarczy poświęcić im codziennie trochę czasu na rozmowę, zabawę i czytanie (od 10.-12. miesiąca życia dziecka). Dowiedziono, że dzieci, którym czytano w okresie niemowlęcym, mają lepsze zdolności językowe w chwili rozpoczęcia edukacji szkolnej i są bardziej zainteresowane czytaniem.
Doktor Peter Willatts, psycholog rozwoju w Szkole Wyższej Psychologii na Uniwersytecie w Dundee (Szkocja) od lat zajmuje się rozwojem funkcji poznawczych u niemowląt i małych dzieci. Jest autorem testów sprawdzających umiejętność rozwiązywania przez nie problemów, które są powszechnie stosowane przez różnych badaczy.
– W moich wczesnych badaniach zajmowałem się rozwojem zdolności umysłowych u małych dzieci i stwierdziłem, że zdolności takie jak rozumowanie i rozwiązywanie różnych problemów rozwijają się gwałtownie w pierwszym roku życia. Niemowlęta często prezentują wysoki poziom kompetencji, ale jednocześnie obserwowałem różnice, które polegały na tym, że niektóre dzieci rozwijały się szybciej niż inne – mówi dr Peter Willatts.
Jedną z przyczyn tych różnic jest, jak twierdzi dr Willatts, sposób żywienia niemowląt i małych dzieci. Dowiodły tego przeprowadzone przez niego badania.
– Nasze badania jasno wykazały, że długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a zwłaszcza DHA (kwas dokozaheksaenowy), powodowały szybszy rozwój kluczowych zdolności, jak rozwiązywanie problemów. W okresie obserwacji stwierdziliśmy, że żywienie, jakie dzieci otrzymywały w okresie niemowlęcym, wpływało na ich sprawność umysłową w wieku sześciu lat. Niemowlęta, które otrzymują optymalna ilość DHA, będą wykazywały większe zdolności umysłowe wiele lat później, kiedy rozpoczną naukę w szkole – podsumowuje szkocki psycholog.
Kwas dokozaheksaenowy jest składnikiem m.in. mleka modyfikowanego Enfamil Premium. Mamy karmiące swoje dzieci piersią powinny zadbać o odpowiedni poziom tego kwasu w spożywanych potrawach. Duże ilości tego kwasu zawierają m.in. ryby (łosoś, makrela, śledź, sardynki, tuńczyk), algi morskie i jajka.
Najważniejsze kamienie milowe w rozwoju niemowlęcia
NOWORODEK
– Śledzi wzrokiem.
– Rozpoznaje twarze.
– Płacze i naśladuje proste gesty oraz zachowania rodziców, np. wystawia język.
– Ucisza się, gdy jest brane na ręce lub uspokajane.
– Przysłuchuje się głosom.
DZIECKO 3-MIESIĘCZNE
– Kontroluje głowę i ruchy kończyn.
– Płacze, gdy jest poirytowane.
– Nawiązuje kontakt wzrokowy z drugą osobą i albo samo się uśmiecha, albo odpowiada na uśmiech drugiej osoby.
– Angażuje się emocjonalnie w pozytywne interakcje.
Brak uśmiechu i kontaktu wzrokowego są czynnikami zwiększającymi ryzyko późniejszego autyzmu.
DZIECKO 6-MIESIĘCZNE
– Kontroluje postawę ciała.
– Wyciąga ręce, chwyta różne przedmioty i manipuluje nimi.
– Reaguje na głosy i własne imię.
– Reaguje na nowe dźwięki.
– Ma skupioną uwagę.
– Samodzielnie siedzi.
– Wykazuje rezerwę wobec obcych.
– Śmieje się.
– Gaworzy, by zwrócić na siebie uwagę.
DZIECKO 8-9-MIESIĘCZNE
– Raczkuje i samodzielnie się pionizuje.
– Wykonuje różne ciekawe gesty.
– Naśladuje dźwięki.
– Rozwiązuje różne zadania, np. aktywnie bada zabawkę i poszukuje jej, gdy zostanie schowana.
Dowiedziono, że ukierunkowana uwaga jest czynnikiem wyższego IQ – dłuższe okresy ukierunkowanej uwagi w dzieciństwie mają związek z lepszymi wynikami w testach uwagi i inteligencji.
DZIECKO 12-MIESIĘCZNE
– Naśladuje sekwencje różnych czynności.
– Chodzi.
– Jest sprawne manualnie.
– Wypowiada proste słowa i gestykuluje.
