Dziewięć na dziesięć kobiet, które uczestniczyły w sondażu internetowym “Świadomość i potrzeby Polek w zakresie antykoncepcji”, jest zdania, że jedną z najważniejszych cech, jakie powinna spełniać nowoczesna antykoncepcja, jest jej skuteczność. Dlaczego więc wybierają metody obarczone największym ryzykiem błędu albo w ogóle się nie zabezpieczają? Odpowiedź na to pytanie wydaje się dość prosta: brakuje im wystarczającej wiedzy na ten temat. – W Polsce jedynie 15 procent kobiet planuje ciążę – nie pozostawia żadnych złudzeń prof. Violetta Skrzypulec-Plinta, ginekolog-położnik, endokrynolog i seksuolog ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
– Współczesna antykoncepcja jest Polkom nieznana – potwierdza dr Grzegorz Południewski, członek Krajowego Zespołu Planowania Rodziny przy Ministerstwie Zdrowia i wiceprezes Towarzystwa Rozwoju Rodziny. – Większość kobiet myśli o antykoncepcji tak jak w latach 70. ubiegłego wieku – że służy tylko zapobieganiu ciąży, choć tak naprawdę pomaga im zaplanować życie. Dzięki niej mogą zaplanować, kiedy i z kim chcą mieć dziecko – dodaje.
Prezerwatywa i pigułka
Najlepiej znaną wśród Polek metodą antykoncepcji jest prezerwatywa. Ekspertów to nie dziwi, ponieważ – jak twierdzą – mechanizm jej działania jest łatwy do zrozumienia. Na drugim miejscu plasuje się tabletka hormonalna, która ma już ponad 50-letnia historię. Trzecie miejsce zajmują metody naturalne, o których uczy się nasze dzieci w szkole.
O nowoczesnych, długoterminowych metodach antykoncepcji (wkładka wewnątrzmaciczna, system hormonalny, implant, pierścień czy zastrzyk), które powodują mniej objawów ubocznych niż pigułki antykoncepcyjne czy plastry hormonalne, słyszało zaledwie od 1,73 do 6,53 proc. uczestniczek badania.Tymczasem to właśnie te metody są skuteczniejsze, wygodniejsze (nie trzeba o nich codziennie pamiętać) i bezpieczniejsze, bo powodują mniej działań niepożądanych.
– Długoterminowe metody antykoncepcji działają miejscowo i uwalniają niższą dawkę hormonów, a część z nich uwalnia tylko jeden hormon – progestagen – podkreśla dr Grzegorz Południewski. To metody zalecane m.in. pacjentom z cukrzycą, migreną, palącym papierosy. Mogą z nich korzystać również młode kobiety, które jeszcze nie rodziły – z myślą o nich powstał nawet specjalny system wewnątrzmaciczny, zakładany na trzy lata.
Edukować pacjentki, lekarzy i położne
Internet nie jest właściwym miejscem na pogłębianie swojej wiedzy na temat antykoncepcji. Trudno w nim znaleźć wiarygodne informacje, znacznie łatwiej natknąć się na opinie, które ginekologów i położników mogą doprowadzić do palpitacji serca.
– Dziewczyny piszą tam na przykład, że po współżyciu należy wypłukać pochwę coca-colą. Kiedyś była to woda z octem – mówi prof. Skrzypulec-Plinta, dodając, że podobnych opinii jest w Internecie znacznie więcej. Ile czytelniczek potraktowało te brednie poważnie, nie wiadomo. Niewykluczone, że któraś wypróbowała na sobie tę “metodę” i… zaszła w ciążę.
– Pojedynczy stosunek seksualny w okresie płodnym ma szansę zakończyć się ciążą w 20 proc. – uspokaja dr Grzegorz Południewski, ubiegając ewentualne pytanie o ryzyko wpadki po zastosowaniu coca-coli. – Ciekawe, co na to pepsi-cola? – żartuje.
Prof. Skrzypulec-Plinta nie ma najmniejszych wątpliwości, że edukować trzeba nie tylko pacjentki, ale również lekarzy i położne. I przypomina, że Światowa Organizacja Zdrowia przywiązuje ogromną wagę do poradnictwa antykoncepcyjnego. – Tylko jak udzielić wyczerpującej porady pacjentce w ciągu 15 minut, które przewidziano na wizytę u ginekologa? – zastanawia się ekspertka.
