Mają nieograniczone możliwości odnawiania się, dzielenia i różnicowania, co sprawia, że dzięki nim z jednokomórkowej zygoty powstającej w chwili zapłodnienia komórki jajowej wykształca się w pełni zróżnicowany, precyzyjnie wyspecjalizowany dorosły człowiek. Właściwości komórek macierzystych, bo to o nich mowa, wykorzystywane są już od lat do leczenia różnych chorób i dolegliwości, a ostatnio coraz częściej mówi się o nich w kontekście chirurgii rekonstrukcyjnej i medycyny estetycznej.
W medycynie komórki macierzyste znalazły już zastosowanie m.in. w leczeniu chorób i nowotworów układu krwiotwórczego, coraz częściej wykorzystywane są również do regeneracji zniszczonych narządów wewnętrznych – serca, trzustki, wątroby i nerek. – Jesteśmy też coraz bliżej zastosowania ich w leczeniu różnych chorób i urazów mózgu, a także chorób autoimmunologicznych, choroby Parkinsona i stwardnienia rozsianego – dodaje dr Maria Noszczyk ze Stowarzyszenia Lekarzy Dermatologów Estetycznych.
W chirurgii rekonstrukcyjnej i dermatologii estetycznej wykorzystywane są autologiczne komórki macierzyste, pobierane od pacjenta. Lekarze sięgają po nie m.in. w przypadku zabiegu rekonstrukcji piersi dotkniętych nowotworem, w leczeniu powikłań powstałych wskutek naświetlań, oparzeń, trudno gojących się ran, owrzodzeń nóg i tzw. stopy cukrzycowej.
Niełatwo je pozyskać
Możliwości, jakie dają komórki macierzyste, wydają się być nieograniczone. Problemem pozostaje jednak wciąż ograniczony mocno sposób ich pozyskiwania. Część z nich można pobrać z krwi pępowinowej dziecka, zdeponować w banku komórek macierzystych i wykorzystać w razie potrzeby. Jednak większość z nas nie ma takiej możliwości, możemy liczyć jedynie na dorosłe komórki macierzyste znajdujące się w różnych tkankach naszego ciała, m.in. w szpiku kostnym i tłuszczu. Ich wykorzystanie jest jednak mocno ograniczone, co wynika z faktu, że nie można przewidzieć, w jaki sposób będą się zachowywały po przeszczepieniu.
Z komórkami macierzystymi wiąże się ogromne nadzieje i wygląda na to, że nie zawiodą one badających je pod różnym kątem naukowców. Według dr Marii Noszczyk w przyszłości oczyszczaniem i namnażaniem komórek macierzystych pochodzących z tłuszczu, będących doskonałym materiałem wypełniającym,zajmą się wyspecjalizowane laboratoria.
– Bardziej powszechne stanie się zamrażanie pobranego tłuszczu i “bankowanie” własnych komórek macierzystych. Pozwoli to i umożliwi powtarzanie zabiegów z zastosowaniem komórek macierzystych w dogodnych momentach, w określonych, wymagających tego sytuacjach zdrowotnych i, co nie jest bez znaczenia, po jednej tylko procedurze pobrania materiału (liposukcji) – prognozuje dr Maria Noszczyk.
Nie są takie same
Komórki macierzyste różnią się między sobą potencjałem różnicowania i tworzenia innych komórek. – Pod tym względem wyróżniamy cztery rodzaje komórek macierzystych – tłumaczy dr Maria Noszczyk.
Chodzi o komórki totipotentne, tworzące dowolne komórki człowieka, w tym m.in komórki łożyska, pluripotentne – dają początek każdej komórce organizmu z wyjątkiem komórek łożyska, multipotentne, z których powstają różne typy komórek o podobnym pochodzeniu embrionalnym (m.in. bardzo obiecujące komórki mezenchymalne tłuszczu dorosłego człowieka, komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, osteoblasty, miocyty i fibroblasty) oraz komórki unipotentne, nazywane prekursorowymi, mające zdolność tworzenia jednego rodzaju komórek (np. skóry).
