“Jestem ofiarą braku edukacji” – powtarza aktor Dariusz Gnatowski, od wielu lat chorujący na cukrzycę. Jest przekonany, że gdyby ktoś mu uświadomił, jaką chorobą jest cukrzyca i do jakich powikłań może doprowadzić, byłby dzisiaj o wiele zdrowszy. Ale on nic o niej nie wiedział. Po usłyszeniu diagnozy został pozostawiony, jak większość chorych, samemu sobie z tą podstępną chorobą, z powodu której w Polsce amputuje się rocznie 15 tys. nóg. Żeby uchronić innych chorych przed jej powikłaniami – udarem, zawałem, niewydolnością nerek, retinopatią i innymi – założył Fundację “Wstańmy Razem. Aktywna Rehabilitacja”.
– Będziemy się starać o stworzenie centrów opieki interdyscyplinarnej dla chorych na cukrzycę – obiecuje. Jednak zanim one powstaną, zamierza opracować raport na temat dostępności diabetyków do specjalistycznej opieki medycznej i edukacji. Pomoże mu w tym realizowany już projekt edukacyjno-artystyczny “Słodki dzień”.
Środowisko chorych na cukrzycę od lat domaga się od rządu wprowadzenia zmian, które przynajmniej w jakimś stopniu przybliżyłyby polską opiekę diabetologiczną do światowych standardów. Po wyborach parlamentarnych i zmianie kierownictwa Ministerstwa Zdrowia odżyła w nich nadzieja, że zgłaszane przez nich postulaty zostaną wreszcie wysłuchane. Oczekują, że pod rządami nowego szefa resortu zdrowia – dr. Konstantego Radziwiłła – zostanie im zapewniona wielospecjalistyczna opieka i będą mogli korzystać z nowoczesnych terapii, zapobiegających powikłaniom cukrzycy.
Grupa ekspertów, złożona z lekarzy i pacjentów, opracowała już kilka lat temu trzy kluczowe priorytety dla opieki diabetologicznej w Polsce, które do dziś nie doczekały się realizacji.
1. Opracowanie standardów opieki diabetologicznej w zależności od stopnia zaawansowania choroby i indywidualnych cech pacjenta.
Polscy pacjenci mają znacznie gorszy dostęp do nowoczesnych terapii przeciwcukrzycowych niż chorzy w innych krajach UE. Dotyczy to zwłaszcza chorych na cukrzycę typu 2 dotkniętych otyłością, którzy są najbardziej narażeni na rozwój groźnych dla zdrowia i życia powikłań. Gdyby mieszkali za granicą, np. w Czechach, mieliby dostęp do refundowanych leków inkretynowych, które umożliwiają prowadzenie aktywnego i zdrowego stylu życia bez konieczności rezygnowania z ambicji zawodowych.
Z wyliczeń ekspertów z zakresu ekonomiki zdrowia wynika, że koszt zapewnienia takich leków, np. analogów GLP-1, osobom, które ich najbardziej potrzebują – z otyłością, aktywnym zawodowo – wyniósłby w roku 2016 ok. 48 mln zł.
Przez jakiś czas analogi GLP-1 dostawała chora na cukrzycę od 21 lat Renata Urbanek, która dowiedziała się o swojej chorobie, kiedy była w 14. tygodniu ciąży. – Dzięki tym lekom sporo schudłam, poprawiły mi wyniki wielu badań i obniżył poziom hemoglobiny glikowanej – mówi. – Niestety, nie stać mnie na to, żeby płacić za nie z własnej kieszeni. Jestem zmuszona brać insulinę…
2. Zapewnienie pacjentom dostępu do szybkiej ścieżki konsultacji wielospecjalistycznych.
Cukrzyca jest chorobą o interdyscyplinarnym charakterze. Jej rozpoznanie, skuteczna kontrola oraz zapobieganie jej powikłaniom, które powodują rocznie 21 tys. zgonów, wymagają współpracy specjalistów różnych dziedzin medycyny, w tym lekarza rodzinnego, diabetologa, kardiologa, angiologa, nefrologa, okulisty i neurologa.
– W całym kraju działają tylko dwie przychodnie leczenia stopy cukrzycowej. Czy to nie skandal? – dodaje Elżbieta Gnas, prezes Mazowieckiego Oddziału Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.
3. Kontraktowanie i odrębne finansowanie przez Narodowy Fundusz Zdrowia porady edukacyjnej jako odrębnej procedury realizowanej na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej (ponad 70 proc. chorych na cukrzycę jest leczonych przez lekarzy POZ) przez edukatorów ds. diabetologii.
– Skuteczna leczenie cukrzycy zaczyna się od edukacji pacjenta. Ma ona niezwykle istotne znaczenie zarówno na etapie rozpoznania cukrzycy, jak i w jej przebiegu. Dzięki edukacji pacjent staje się świadomy swojej choroby oraz wynikających z niej zagrożeń. Wdrażając właściwe nawyki, wspomaga proces leczenia oraz zwiększa komfort swojego życia – podkreśla Beata Stepanow, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej.
Cukrzyca jest jedna z 10 najczęstszych przyczyn niepełnosprawności. W Polsce choruja na nią ok. 3 mln ludzi, na świecie – 387 mln. Co 10 sekund diagnozuje się ją u kolejnej osoby, a co 6 sekund ktoś umiera z powodu jej powikłań.
