Pogoda sprzyja grzybiarzom, a dorodne kapelusze grzybów same się proszą, by włożyć je do koszyka. Ale pamiętaj: jeśli nie znasz się na grzybach, lepiej trzymaj się od nich z daleka!
Na naszych stołach pojawiły się już kurki, podgrzybki i prawdziwki. Nie brakuje jednak amatorów mniej znanych i popularnych odmian grzybów. Brak wiedzy na ich temat może być zgubny, a drobna z pozoru pomyłka może zakończyć się tragicznie. Wystarczy zjeść zaledwie 50 gramów muchomora sromotnikowego, by stracić zdrowie, a nawet życie. Po zjedzeniu trujących grzybów umiera się wiele godzin w straszliwych męczarniach! – przestrzegają lekarze.
Tu nie ma miejsca na ryzyko. Zbierajmy tylko takie grzyby, które dobrze znamy, a jeśli decydujemy się je kupić na bazarze albo przy drodze, wybierajmy wyłącznie te oznaczone specjalnym atestem – radzi dr Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia.
Strzeż się tych grzybów!
Wiele grzybów jadalnych i trujących jest do siebie bardzo podobnych. Które są najczęściej mylone?
| GRZYBY JADALNE | GRZYBY TRUJĄCE |
|
muchomor sromotnikowy |
| pieczarki |
|
| smardz | piestrzenica kasztanowata |
|
zasłonak rudy |
| majówka wiosenna | strzępiak ceglasty |
| borowik szlachetny | goryczak żółciowy |
Objawy zatrucia
Grzyby niejadalne wywołują różnego rodzaju zatrucia. Nie wszystkie są śmiertelne, ale każde może być bardzo niebezpieczne dla Twojego zdrowia.
Zatrucia cytotoksyczne prowadzą do uszkodzeń komórek narządów wewnętrznych, a w przypadku spożycia muchomora sromotnikowego – do skazy krwotocznej i hemolizy krwi, czyli przejścia hemoglobiny do osocza krwi spowodowane zniszczeniem erytrocytów. Podobne objawy występują po spożyciu muchomora wiosennego i jadowitego (w ciągu 8-14 godzin), piestrzenicy kasztanowatej (5-8 godzin), czy zasłonka rudego (3-14 dni). Niestety, bardzo często spożycie tych grzybów kończy się śmiercią.
Zatrucia neurotoksyczne wpływają bardzo niekorzystnie na układ nerwowy. Powodują zwolnienie akcji serca, spadek tętna, zaburzenia oddychania, uczucia gorąca, silny ślinotok, przyspieszenie akcji serca, napady szału i halucynacje.
Najmniej niebezpieczne są zatrucia gastryczne, charakteryzujące się objawami ostrych nieżytów żołądkowo-jelitowych, które pojawiają się nagle po 3-5 godzinach od zjedzenia grzybów. Towarzyszą im często nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka, nierzadko odwodnienie. Takie zatrucie ustępuje zwykle w ciągu 24 godzin i, jak podkreśla dr Bożena Janicka, na szczęście nie pociąga za sobą uszkodzenia wątroby.
Jak możesz sobie pomóc?
- Natychmiast sprowokuj wymioty.
- Zabezpiecz wymiociny, kał, mocz i resztki potrawy grzybowej do badania mykologicznego (od jego wyników zależy dalsze postępowanie lecznicze.
- Natychmiast wezwij pogotowie lub jedź do szpitala.
Leczenie zatrucia grzybami polega na: płukaniu żołądka oraz podaniu dużej ilości węgla aktywowanego, który dobrze wiąże trucizny grzybowe. Poza tym prowadzone jest leczenie objawowe wyrównujące niedobory płynowo-elektrolitowe. Niezbędne jest także ustalenie toksyczności grzyba oraz monitorowanie czynności wątroby, polegające na badaniu poziomu aktywności enzymów wątrobowych (ALT, stężenie bilirubiny) oraz krzepliwości krwi (INR). W najcięższych zatruciach dochodzi bowiem do piorunującego zapalenia wątroby, które przebiega z żółtaczką, skazą krwotoczną, a kończy się niewydolnością wielonarządową, śpiączką i śmiercią.
W przypadku ciężkiego zatrucia niezbędny może być przeszczep wątroby.
Nie wierz w to!
Na temat grzybów krąży wiele mitów, które nie mają z prawdą nic wspólnego. Oto najczęstsze z nich.
1. Wszystkie grzyby trujące mają ostry smak.
To nieprawda. Przykładowo śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy jest prawie pozbawiony smaku i nie ma żadnego charakterystycznie nieprzyjemnego zapachu.
2. Grzyby trujące żółkną po posoleniu.
Zmiana zabarwienia grzybów spowodowana jest nie przez związki trujące, ale przez zupełnie inne substancje znajdujące się w grzybach.
3. Srebrna łyżka włożona do potrawy z grzybami trującymi czernieje.
Czernienie srebrnej łyżki związane jest z obecnością związków siarki, które z reguły nie są trujące.
4. Po przecięciu grzyba trującego następuje zmiana zabarwienia miąższu na niebieskawe.
Jest wręcz przeciwnie. Większość grzybów zabarwiających się pod wpływem powietrza na niebiesko należy do gatunków jadalnych.
5. Grzyb nadjedzony przez ślimaki nie jest trujący.
Nic bardziej mylnego. Wiele śmiertelnie trujących dla człowieka grzybów jest jadalnych dla innych gatunków zwierząt.
Grzybiarzu! Sięgaj wyłącznie po znane gatunki, a jeśli nie masz pewności, jeszcze przed obraniem i pokrojeniem spytaj bardziej doświadczonych. Przy dalszych wątpliwościach wyrzuć je do śmieci! Przy małej znajomości grzybów najlepiej nie zbieraj okazów z blaszkami pod kapeluszem, a jedynie te, które mają rurki! Zbieraj grzyby do przewiewnego koszyka, nigdy do reklamówki. Kupując u sprzedawców, zawsze sprawdzaj atest! – apeluje dr Bożena Janicka.
